Çeler 1 Mayıs için verdiği mücadeleyi anlattı: Zihniyet meselesi, onlar için işçinin önemi yok!

Haber: M. İrşad Esen - Muhabir: Kardelen Göksü

1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı tüm dünyada olduğu gibi Kuzey Kıbrıs'ta da kutlanıyor.

Bu yıl 1 Mayıs Ramazan Bayramı'nın arifesine ve pazar gününe denk geldi. Bugün işçiler için tatil olması gerekirken bayram alışverişi için çoğu işletmeler açık.

Yasa gereği bugün çalışan işçilere 2 yevmiye birden verilmesi gerekiyor.

İlk olarak 2018 ile 2019 yıllarında dönemin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olan Zeki Çeler'in öncülüğünde 1 Mayıs'ta çoğu işletmeler açılmamış, açık olanlar ise sıkı bir şekilde denetlenmişti. Ayrıca ödemelerin yapılıp yapılmadığı da bakanlık tarafından kontrol edilmişti.

Çeler'in görevi devretmesinden sonra ise pandemi süreci yaşanmaya başlanmış ve mayıs aylarında kısıtlamalar nedeniyle hem işletmeler kısmen kapalıydı hem de kutlamalar yapılamamıştı.

Bu yılkı 1 Mayıs'ta ise pandemi nedeniyle işyerlerine bir kısıtlama getirilmediği gibi kutlamalar da yapılıyor.

Fakat ekonomik olarak zor bir süreç yaşayan işyerleri Ramazan Bayramı'nı değerlendirmek istiyor.

Bu yüzden, giyim, gıda, turizm gibi çoğu sektör çalışanları iş başında. 

MYK Haber'e konuşan eski Bakan Zeki Çeler yasal olarak tüm resmi tatillerde çalışanlara 1'e 2 ödenmesi gerektiğini, ayrıca ''sigorta yatırımlarının da bu şekilde yapılmasının zorunlu olduğunu'' açıkladı.

ÇELER: HEM YEVMİYE HEM DE GÜNLÜK YATIRIM YAPILMALI

Dönemin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olan Zeki Çeler de, 1 Mayıs'ta çalışmamayı kültür haline getirmek için çok uğraştığını fakat kendisinden sonra gelen bakanların bu konu üzerine durmadığını savundu.

Çeler sözlerini şöyle sürdürdü:

''Normal şartlarda denetlenmesi gerekmeden herkes yasaya uygun şekilde, sadece bu bayram ve 1 Mayıs değil çalışma ve iş yasasına göre tüm resmi tatillerde iş yerleri çalışanlarına bire iki maaş öder ve yatırımları da bire iki olmak zorundadır. Bu durum tüm resmi tatiller için geçerlidir. Bunu Çalışma Bakanlığı yaptığım dönemde çok duyurmuştuk, üzücüdür ki benim başlattığım dönemde yürüttüğüm hiçbir çalışma devam etmedi. Pazar günleri inşaatlar yapılıyor, gece saat 21:00’dan sonra inşaatlar devam edebiliyor. Biz yasaları uygulatmaya çalışırken artık bu yasaların hiçbirinin yapılmadığını gözlemliyorum. 

KÜLTÜR HALİNE GETİRMEYE ÇALIŞTIK

1 Mayıs İşçi Bayramı için de çok üzücüdür ki hem bunu yasaklamam haline getirmeden kültürel bir gelenek haline getirmeye çalışmıştık ve dönemimizde başarılı olmuştuk. Daha sonraki dönemde gelenler bunu devam ettirmedikleri için de doğal olarak bireysel açıdan da bir market 'o açıksa bende açarım' rekabet kuralları çerçevesinde hepsi açık kalmaya başladı.  

Bu sene İşçi Bayramı arifeye de denk geldiği için belli ki hiçbir yer kapatmayacak çünkü sokakta alışveriş yaptığımda soruyorum ve bu sene herkes 'açığım' diyor. Halbuki önceden 1 Mayıs’ta her yer kapalı olacak algısı önceden belirlenmiş olsaydı zaten insanlarımız 1 Mayıs’ta yapacakları alışverişlerini bir gün önceden yapıp tamamlayacaktı.

BU ZİHNİYETTE İŞÇİNİN ÖNEMİ YOK

Bizim dönemimizde 1 Mayıs’ta her yerin kapalı olacağı duyurulduğu için, vatandaşlarımızı alışverişini bir gün öncesinde yapıp tamamlayabiliyorlardı. Doğal olarak özel sektör çalışanları da devlet memurları gibi aileleri ile 1 Mayıs’ı ya da bayramlarını aileleri ile kutlayabileceklerdi. Bu geleneği bu zihniyet devam ettirmedi belli ki böyle bir inançları olmadığı için, onlar için özel sektör çalışanlarının önemi olmadığı için de gaylelerinde değil.  

Bizim dönemimizde 1 Mayıs İşçi Bayramı'nda ve diğer özel günlerde Sosyal Sigortalar Dairesi, İhtiyat Sandığı Dairesi ve Çalışma Dairesi müfettişleri ekip oluşturarak denetimler yapıyorlardı. Şikayet hattı oluşturmuştuk ve bu hattan çalışan iş yerleri bize bildirilirdi ve biz bu iş yerlerini dikkate alıp, 1 Mayıs’sa 20 Haziran’da yatırımlar yapılırdı ve Haziran’da yatırımlar yapılacağında eğer o çalışanın yatırımları bir günlük fazla değilse ve bizim yaptığımız denetimlerde ve yapılan ihbarlarda o iş yeri açıksa hem İhtiyat sandığım hem Sosyal Sigortalar hem de Çalışma Dairesi tarafından birer asgari ücret tutarında ceza kesilmesi söz konusuydu o dönem. Çalışanın da 'herhangi bir resmi tatilde çalıştım ama maaşım bire iki ödenmedi yatırımımda yapılmadı' şeklinde şikayette bulunabilirler.  

Gün gelip seçim olduğunda bu kadar emeği işçiyi savunan kişi meclis dışında kalabiliyorken, diğerleri de iktidar oyunları oynayabiliyorlar.''

15 AY BAKANLIK YAPMIŞTI

Zeki Çeler 2 Şubat 2018 tarihinde kurulan CTP-HP-TDP-DP hükümetinde TDP'den Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak görev yapmıştı. 4'lü koalisyon hükümeti 22 Mayıs 2019 tarihinde sona ermişti.

TAÇOY: CEZA YAZILACAK

MYK Haber'e konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hasan Taçoy, ''1 Mayıs hem arife hem de işçi bayramı olduğu için herhangi bir yasak koymadık'' dedi. Taçoy, ''Çalışma Dairesi müfettişlerinin gezerek denetim yapacağını ve bunları raporlayacağını'' söyledi.