Ramazan özel: Doğruluk ve önemi

Doğruluk, insanların hemen hepsinin üzerinde uzlaştığı herkesçe güzel kabul edilen bir haslettir. Ancak uygulamada her zaman yerine getirilmemektedir. Yüce dinimiz İslam da doğruluğa büyük önem vermekte kişilerin söz, fiil ve davranışlarında doğruluğu kendilerine ilke edinmeleri ve kendi aleyhlerine bazı sonuçlar doğursa dahi doğruluktan sapmamalarını emretmektedir. Doğruluk ile ilgili Kur’an-ı Kerim de birçok ilke ve emir bulunmakta, Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi vesellem de hadis-i şeriflerinde doğruluğu ısrarla emretmekte yalandan ve doğruluğa zarar verecek fiillerden sakındırmaktadır.

Doğrulukla ilgili en çok istenilen şeylerden birisi adaletli davranmak ve haksızlığa yol açacak davranışlardan kaçınmaktır. Zira herkes kendisine haksızlık yapılmamasını ister. Yüce dinimiz İslam hiç kimsenin haksızlığa uğratılmamasını emredip adaletle ilgili temel ilkeler koymuştur. Kur’an-ı Kerim de: “Allah size emanetleri ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğinizde adaletle hükmetmenizi emrediyor. Doğrusu bununla Allah size ne güzel öğüt veriyor! Şüphesiz Allah hakkıyla işiten ve hakkıyla görendir.” (Nisa suresi 58) buyrulmaktadır

İslam dinin ısrarla üzerinde durduğu bir diğer hususta yalan söylemenin ve yalanla iş yapmanın çirkinliğidir. Zira yalan toplumda güveni, kişiler arasında sevgi ve muhabbeti yok eder. Kin, ayrılık ve düşmanlıklara sebep olur. Bunu önlemek için yalandan sakındıran birçok emir ve yasak bulunmaktadır. Peygamber efendimiz (s.a.v.) de: “Doğruluğa yapışın (ondan ayrılmayın), zira doğruluk iyiliğe götürür, doğru ve iyilik (sahipleri) ise cennettedir. Yalandan kaçının zira yalan kötülüğe götürür; yalan ve kötülük (edenler) de cehennemdedir.” (Taberani Mucemül Kebir)

Doğruluğun hâkim olabilmesi için gerekli şartlardan bir tanesi de çevremizin eş dost ve ahbaplarımızın doğru kişiler olması, Allaha karşı derin bir saygı içinde olmamızdır. Çünkü insanı yanlış yapmaktan yalan söylemekten ve haksızlık yapmaktan alıkoyan en önemli ilke Allah korkusu, ona derin saygı duymak ve çevrenin kişi üzerindeki kontrol mekanizmasıdır. Kur’an-ı Kerimde: “Ey iman edenler Allaha karşı gelmekten sakının ve doğrularla beraber olun” (Tevbe suresi 119) buyrulmuştur.

 Resulullah (s.a.v.), kişinin ahlaki olgunluğu ve iki cihan saadeti için şöyle buyurmuştur “Benim için altı şeye tekeffül edin (söz verin) bende size cennet (sözü vereyim) tekeffül edeyim:

“Biriniz koştuğu vakit yalan söylemesin, bir vaatte bulunduğunda sözünden dönmesin, kendisine bir şey emanet edildiğinde hıyanet etmesin. Gözünüzü (harama) yumun, elinizi haramdan çekin, iffet ve namusunuzu koruyun.”

Bir Ayet

“Muhakkak ki Allah adaleti, iyiliği ve akrabaya yardım etmeyi emreder; çirkin işleri fenalığı ve azgınlığı da yasak eder.”

Bir Hadis

Şüpheli şeyleri bırak, şüphe vermeyen şeylere yönel. Zira doğruluk, gönle huzur, yalan ise kuşku verir.”