Ramazan özel: Ana - baba hakları

Anne babalarımız hayatta en değerli varlıklarımızdır. Zira bizim dünyaya gelmemize vesile olmuş, büyüyüp yetişmemiz, bir birey olarak topluma karışmamız, maddi ve manevi eğitimimiz için ellerinden gelen hiçbir fedakarlığı esirgememişlerdir. Bizlere hep karşılıksız vermişler, sevgi ve şefkatle büyütmüşlerdir. Yetişkinlik çağına geldiğimizde bizlerden birtakım şeyleri beklemeleri de en doğal haklarıdır. Bizim için bunca fedakarlığa katlanan ana babamıza karşı son derece nazik davranmalı onların kalplerini kıracak söz ve davranışlardan uzak durmalıyız. Onların bizim için birer rahmet kaynağı olduğunu unutmadan dualarını almaya çalışmalıyız. Çünkü ana babanın duası makbul olan dualardandır.

Kur’an-ı Kerim de Anne babamıza karşı görevlerimiz ve onların üzerimizde ki hakları zikredilmekte Allah’a kulluktan hemen emredilmektedir. Bu hususta Allah-u Teala şöyle buyurmaktadır: “İnsana da anne babasına iyi davranmasını emrettik. Annesi onu her gün biraz daha güçsüz düşerek karnında taşımıştır. Onun sütten kesilmesi de iki yıl içinde olur. (İşte onun için) insana şöyle emrettik: bana ve anne babana şükret. Dönüş banadır. (Lokman Suresi 14)

 Anne babaya saygı ve hürmetle ilgili olarak ta “Rabbin kendisinden başkasına asla ibadet etmemenizi, ana-babaya iyi davranmanızı, kesin olarak emretti. Eğer onlardan birisi ya da her ikisi senin yanında ihtiyarlık çağına ulaşırsa sakın onlara “öf!” bile deme; onları azarlama, onlara tatlı ve güzel söz söyle. Onlara merhamet ederek tevazu kanatlarını indir ve de ki: “Rabbim tıpkı beni küçükken koruyup yetiştirdikleri gibi sen de onlara acı.” (İsra Suresi 23-24) buyrulmakta konunun önemi hatırlatılmaktadır.

Günümüzde birçok değerimizle ilgili olduğu gibi anne babalarımıza karşı davranışlarımızda da maalesef bir takım olumsuz örneklere rastlamaktayız. İnsanlar bazen küçük menfaat hesapları ile anne babasını kırmakta hatta fiziki şiddete ve ölümlere varan olumsuzluklar ortaya çıkmaktadır. Bu tarz davranışların hiçbir haklı gerekçesinin olmadığını ifade etmeliyiz. Çünkü anne baba evlatlarına yaptığı fedakarlıktan sonra ancak saygı ve hürmeti hak etmektedir. Aksi davranışlar kişiyi bu dünyada da ahirette de ziyana uğratacaktır. Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmaktadır: “Allah-u Teala bütün günahlardan dilediklerinin (cezasını) kıyamet gününe kadar erteler. Yalnız ana ve babaya yapılan isyanın cezasını Allah-u Teala sahibine, ölmeden önce de dünyada verecektir.” (Hâkim IV, 156)

Kişi evlatlarından güzel muamele görmek istiyorsa anne babasına iyi davranmalıdır. Zira Rasulullah (s.a.v.) “Anne babanıza iyilik edin ve ihsanda bulunun ki, çocuklarınız da size itaat etsin ve saygı göstersinler. İffetli ve namuslu olun ki, kadınlarınız da iffetli ve namuslu olsunlar.” (Taberani 1006) bütün bu uyarı ve emirler bizim anne baba hakkı konusunda çok titiz davranmamız gerektiğini ortaya koymaktadır. Bizler de en değerli varlığımız olan anne babamıza güzel davranarak onları hoşnut etmeye çalışmalı, herhangi bir ihtiyaçları olduğunda yardımlarına koşmalı hayır dualarını almaya çalışmalıyız. Eğer vefat etmişlerse onlara dua etmeli hayır hasenat yapmalı, dost ve akrabalarına saygı göstermeliyiz.

Bir Ayet

(Resulüm) Sana Allah yolunda ne harcayacaklarını soruyorlar. De ki: “hayır olarak ne harcarsanız o, ana-baba, akraba, yetimler, fakirler ve yolda kalmışlar içindir. Hayır olarak ne yaparsanız, gerçekten Allah onu hakkıyla bilir.”  

Bir Hadis

“Allah’ın rızası (anne ve) babanın rızasındadır. Allah’ın gazabı da (anne ve) babanın gazabındadır.”