2024'te 1,3 milyon kişi AIDS hastalığına yakalandı

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), "Aksaklıkları Aşmak, AIDS ile Mücadeleyi Dönüştürmek" temasıyla andığı "1 Aralık Dünya AIDS Günü" dolayısıyla yeni rapor yayımladı.

AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu), HIV virüsünün bağışıklık sistemine uzun süreli zarar vermesi sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır. HIV vücuda girdiğinde bağışıklık hücrelerini (CD4) hedef alır ve zamanla savunma sistemini zayıflatır. Tedavi edilmediğinde vücut enfeksiyonlara ve bazı kanser türlerine karşı savunmasız hale gelir. AIDS, HIV enfeksiyonunun en ileri evresidir. Erken tanı ve düzenli antiretroviral tedavi ile HIV kontrol altına alınabilir ve AIDS’e ilerlemesi büyük ölçüde önlenebilir. HIV kan, cinsel temas ve anneden bebeğe geçişle bulaşır; gündelik temasla bulaşmaz.

Raporda, AIDS ile mücadelede yeni önleme araçları ve hizmetlere yatırımın önemine işaret edilerek, hükümetler ve ortaklarına, enfeksiyonları azaltmak ve dış yardımlardaki kesintilerin neden olduğu temel sağlık hizmetlerindeki aksaklıkları gidermek için DSÖ onaylı yeni araçlara erişimi hızla genişletme çağrısı yapıldı.

AIDS'e karşı küresel mücadelede önemli finansman kesintilerinin yaşandığına işaret edilen raporda, buna rağmen yılda 2 kez enjekte edilebilen lenakapavir isimli ilacın kullanıma sunulması ve DSÖ tarafından onaylanmasıyla 2025'te kayda değer bir ivme kazandığı aktarıldı.

Raporda, "Haplara ve diğer seçeneklere göre oldukça tesirli ve etkisi uzun süren bir alternatif olan lenakapavir, sağlık hizmetlerine düzenli uyumda zorluk çeken ve sağlık hizmetlerine erişimde yaftalama sorunu yaşayan kişiler için dönüştürücü bir müdahaledir." ifadesine yer verildi.

"DÜNYA GENELİNDE TAHMİNİ OLARAK 40,8 MİLYON KİŞİ AIDS İLE YAŞIYOR"

Onlarca yıllık ilerlemenin ardından HIV müdahalesinin bir dönüm noktasında olduğu kaydedilen raporda, 2024'te AIDS önleme çalışmaları nedeniyle yaşanan düşüşe rağmen 1,3 milyon kişinin AIDS hastalığına yakalandığı belirtildi.

Raporda, "(2024'te) Dünya genelinde tahmini olarak 40,8 milyon kişi AIDS ile yaşıyor ve 630 bin kişi AIDS ile ilişkili nedenlerden dolayı hayatını kaybetti." bilgisi paylaşıldı.

AIDS salgınının sona ermesinin, temel sağlık hizmetleri şemsiyesi altında tamamen entegre, kanıta dayalı ve hak odaklı yaklaşıma bağlı olduğu vurgulanan raporda, DSÖ'nün en çok etkilenenleri AIDS müdahalesinin merkezine yerleştirmek için ortaklar ve liderlerle çalışmayı sürdüreceğine işaret edildi.

Raporda görüşlerine yer verilen DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, AIDS ile mücadelede uluslararası fonlardaki kesintiler ve önleme çalışmalarının sekteye uğraması gibi önemli zorluklarla karşı karşıya olduklarını belirtti.

Ghebreyesus, "AIDS salgınının gidişatını değiştirme potansiyeline sahip heyecan verici yeni araçlarla önemli fırsatlara sahibiz. Bu araçlara her yerde AIDS riski taşıyan kişiler için erişimi genişletmek, tüm hükümetler ve ortakları için bir numaralı öncelik olmalı." değerlendirmesinde bulundu.