Tabipler'den çam kese böceği ile mücadele için bir çağrı daha: Geri dönülmez yoldayız

Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği (KTTB), hükümeti çam kese böceğine karşı havadan mikrobiyal ilaçlama için gereken kaynağı ayırmaya çağırdı.

Konuyla ilgili KTTB’den yapılan açıklamada, çam kese böceğinin ekoloji ve halk sağlığı bakımından yarattığı risklere dikkat çekildi ve Orman Dairesi konu hakkında daha etkili bir mücadele programı uygulamaya çağırıldı.

“Çevre Platformu üyesi de olan Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği olarak, çevre sağlığı ve ekolojik sürdürülebilirliğin, halk sağlığının temel bir unsuru olduğu anlayışıyla yıllardır çalışmalar yapmakta ve hassasiyetlerimizi kamuoyu ile de paylaşmaktayız.” denilen açıklamada çam kese böceği zararlısının son yıllarda ormanlara verdiği zararların had safhaya ulaştığı kaydedildi.

“Çam kese böceği yalnızca ormanlarımız için değil insan ve hayvan sağlığı için de risk oluşturan bir böcektir.” denilen açıklamada konuyla ilgili şunlar kaydedildi:

“Tırtılların tüylerinde bulunan alerjenler özellikle hassas ve alerjik bünyeli çocuk ve erişkinlerde ve evcil hayvanlarda ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet vermektedir. O yüzden bu zararlıyla mücadeleyi elzem olarak görüyoruz. Tüm halkımızı kendilerini, çocuklarını ve evcil hayvanlarını korumak için bilinçli olmaya davet ediyoruz. Okullar, parklar vb. meskûn alanlarda bulunan çam ağaçlarına sirayet eden çam kese böcekleri özellikle rüzgârlı havalarda yayılarak ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet vermektedir”

“2016 – 2020 YILLARI ARASINDA YAPILAN HAVADAN BİYOLOJİK İLAÇLAMA ZARARI GERİLETMİŞTİ”

2016 – 2020 yılları arasında beş yıl süreyle, farklı hükümetler ve tarım bakanlarının, havadan biyolojik ilaçlama dâhil yaptığı entegre mücadelelerle o dönemde kısmi alanlara yayılmış olan çam kese böceğinin verdiği zararların büyük oranda geriletildiği dile getirilen açıklama şöyle sürdü:

“Ancak 2020 yılından sonraki yıllarda çam kese böceği ile entegre mücadele, bilimsel ve mantıki açıklaması olmadan sekteye uğratılmış ve havadan biyolojik-mikrobiyal ilaçlamaya ise de son verilmiştir. Havadan biyolojik mikrobiyal mücadelenin yerine yalnızca kuşlar ve avcı böcekler vasıtasıyla mücadele ve yerden yol kenarlarındaki çam ağaçlarının mikrobiyal ilaçlanması yöntemleri ikame edilmeye çalışılmıştır. Feromon tuzaklarının ise etkili bir şekilde kullanılmadığı bildirilmektedir. Başta orman mühendisleri olmak üzere uzmanların yerinde incelemeleri ve medya ve sosyal medyaya yansıyan görüntülerde, çam köse böceklerinin birçok alanlarda zarar eşiği diye bilinen sınırı aşmış olduğunu, geçmişten daha kötü olarak sadece sınırlı bölgelerdeki değil ülkemizin tüm ormanlık bölgelerindeki çamlara ve hatta yerleşim alanlardaki çam ağaçlarına dahi ciddi zararlar verdiğini gözlemlemekteyiz.

Başta orman mühendisleri olmak üzere uzmanların paylaştığı verilerle kamuoyunun da bilgisinde olduğu üzere, çam kese böceği ile entegre mücadelede önemli bir unsur olan kuşlarla zararlıya karşı mücadelede kuş yuvalarının yeterli miktar ve yaygınlıkta ormanlara yerleştirilemediği, ayrıca böcekler vasıtasıyla yapılan mücadelenin de yeterli aşamaya gelmediği ortaya çıkmıştır.”

Kıbrıs Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı da, havadan biyolojik larvasit uygulamasının zorunlu hale geldiği görüşünü ortaya koymuştu.

"BİYOLOJİK İLAÇLAMA YAPILMAMASI CİDDİ VE GERİ DÖNÜLMEZ ZARARLAR VERMEYE BAŞLADI”

2021, 2022 ve 2023’te havadan biyolojik ilaçlama yapılmamasının, bugün tüm ülke çapında ormanlara ciddi ve geri dönülmez zararlar vermeye başladığı kaydedilen açıklamada şunlar kaydedildi:

“Çam kese böceğinin çam ağaçlarında ardışık yıllarda görülmesinin sebep olduğu yıpratma ve diğer zararlıların ağaçların tamamen kurumasına yol açacak tahribatlara zemin hazırlaması, orman fakiri olan ülkemiz için kabul edilemez ekolojik bir felakettir. Bu yüzden geçmiş dönemde Orman Dairemiz tarafından başarıyla yürütülmüş havadan ilaçlama çalışmasından elde edilen tecrübeler ışığında yeni bir mücadele programının hayata geçirilmesini ümitle bekliyoruz. Bu konularda ciddi bir bilgi ve veri birikimine sahip olan Orman Dairesinin, kamuoyunu aydınlatacak bilgileri şeffaf bir şekilde paylaşmamış olması da bizleri endişelendirmektedir.

Tarım ve Maliye Bakanlıklarını, çam kese böceği ile entegre mücadelenin önemli bir unsuru olan zarar eşiğinin aşıldığı bölgelerde havadan mikrobiyal ilaçlama için gereken kaynağı, 2024 Mali Yılında ek bütçe çıkararak ayırmaya davet ediyoruz. Ciddi çevre ve halk sağlığı sorunlarına neden olan bu sorunun acilen çözülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Hükümeti çam kese böceği ile entegre mücadelede en önemli kurum olan Orman Dairesini, personel, teknik teçhizat ve bütçe olarak güçlendirmesini de talep ediyoruz.”

ÇAM KESE BÖCEĞİ

Çam ağaçları üzerindeki beyaz pamuksu tırtıl keseleriyle kendini belli eden çam kese böcekleri, aslında bir kelebek türüdür ve bu kelebeklerin tırtılları orman zararlısı böcekler açısından önemli bir yer işgal etmektedirler. Üst üste birkaç yıl bu zararlının tahribatına uğrayan ağaçlarda boy büyümesi gerilemekte ve hacim kaybı olmaktadır... Çam kese böceğinin tahribatı kış aylarında, yani ağacın gelişme dönemi dışında olduğu için herhangi bir ölüm söz konusu değildir. Ancak yoğun ve arka arkaya birkaç sene devam eden tahribat ağacı zayıf düşürerek kabuk böcekleri ve diğer sekonder zararlıların gelmesine zemin hazırlamış olur.

İNSAN VE HAYVANLARA ZARARI VAR MI?

Temas edilmesi halinde kalıcı deri hastalıklarına neden olan çam kese böceği, özellikle alerjik bünyeli bireylerde tehlikeli sonuçlar yaratabiliyor. Nisan ve mayıs aylarında ormanlık alanlarda yuvalanıp çoğalan çam kese böcekleri (tırtılları), insanlar ile hayvanlara temas ettiği anda yaydığı zehir nedeniyle deri hastalıklarına neden oluyor. Tüylü yapısı ve salgıladığı sıvıyla ciltte kızarıklık, deri döküntüsü, kabarıklık oluşmasına neden olan çam kese böceklerine karşı uzmanlar, dikkatli olunması gerektiğini belirtiyor.