Kuzey Kıbrıs'ta bir ilk: Mağusa Kent Müzesi 1 yılda tamamlanıyor

Gazimağusa Kent Müzesi Derneği, Gazimağusa'nın tarihini yansıtacak bir kent müzesi oluşturma çalışmalarını sürdürüyor.

Dernek, kentin tarihî surlarındaki mazgallardan birini müzeye, diğerini ise sanat galerisine dönüştürmeyi planlıyor. Gazimağusa Belediyesi'nin kullanımına verilen Akkule Kapısı yanındaki mazgallarda, bir yıl içinde Mağusa Kent Müzesi'nin oluşturulması hedefleniyor.

Proje, Mağusa'nın 2.300 yıllık tarihini etkileşimli ve görsel olarak ziyaretçilere aktarmayı amaçlıyor. Dernek, gençlerin kenti tanımalarını ve kent belleğini oluşturmalarını hedefliyor. Ayrıca, Mağusa Kent Müzesi'nin kent arşivini oluşturmayı amaçlıyor.

Mağusa Kent Müzesi Derneği Başkanı, mimar Prof. Dr. Uğur Ulaş Dağlı, yönetim kurulu üyeleri tarih öğretmeni Koral Özkoraltay ile avukat Mine Vehit, TAK muhabirine müze projeleri hakkında bilgi verdi, soruları yanıtladı.

BELLEK MERKEZLERİ OLACAK

Mağusa Kent Müzesi Derneği Başkanı Prof. Dr. Uğur Ulaş Dağlı, Mağusa'nın tarihini ve kültürünü gençlere ve ziyaretçilere aktarmayı amaçlayan bir kent müzesi oluşturma çabalarını vurguladı.

Kent müzelerinin bir kentin hikayesini anlatan, insanlarını, mekanlarını ve olaylarını kronolojik ve sistematik bir şekilde sergileyen bellek merkezleri olduğunu belirtti. Mağusa Kent Müzesi'nin, kentin 2.300 yıllık tarihini gerçek öğelerle tanımayı, görmeyi, dokunmayı ve dinlemeyi sağlayarak gençlerin kültürü sahiplenmelerini amaçladığını ifade etti. Kent müzesini sürekli yenilenen bir bellek merkezi olarak tanımladı ve dijital ağırlıklı olacak şekilde beş duyuyla bilgi öğretme hedefi olduğunu ekledi.

Dernek yönetim kurulu üyelerinden Koral Özkoraltay ise daha dernekleşmeden önce, Mağusa’ya bir kent müzesi kazandırmak için pandemi döneminde online çalışmalar yaptıklarını anlattı. Özkoraltay, “Birbirini seven, tanıyan bir girişim grubu olduk. Birbirimizi motive eden insanlarız.” dedi.

Dernek, pandemi döneminde online çalışmalar yaparak birbirine bağlı ve motive bir girişim grubu haline geldi. Ayrıca, kentin kırılma noktalarını belirleyerek Mağusa halkına sordukları soruların cevapları arasında, 2. Dünya Savaşı sonrası kentin hayalet kent olması, Bandabulya'nın sular dışına çıkarılması, DAÜ'nün kurulması, festivaller düzenlenmesi, Maraş'ın ziyarete açılması ve Derinya kapısının açılmasını sıraladılar.

GEÇMİŞTE KULLANILAN ÖZEL EŞYALAR DA SERGİLENECEK

Dernek Yönetim Kurulu üyesi Mine Vehit, derneğin kuruluşu ile birlikte müze için uygun mekan arayışına girdiklerini ancak kamusal binaların özelleştirilmesi nedeniyle zorlandıklarını söyledi. Vehit, Gazimağusa Belediyesi'nin girişimiyle iki mazgalın kullanım hakkının belediyeye verildiğini ve dernek olarak belediye ile imzaladıkları protokol ile bu alanın müzeye dönüştürüleceğini açıkladı. Müzede kentin kronolojisinin yer alacağını, interaktif ve görsel öğeler içereceğini belirten dernek yöneticileri, 1938-40 yıllarına ait yazışmalar, okul kamp talepleri, İngiliz Yüksek Komiserliği belgeleri, avukatın kullanmış olduğu daktilo ve vantilatör gibi objelerin de müzede sergileneceğini ifade ettiler.

Mağusa Kent Müzesi Derneği Başkanı Prof. Dr. Uğur Ulaş Dağlı, yaptıkları çalışmaların en büyük kırılma noktasının 6 Şubat olduğunu belirtti.

Dağlı, şu anda kentin voleybol tarihiyle ilgili bir çalışma yürüttüklerini, 1938-2008 arasındaki yıllarda doğmuş pek çok voleybol oynamış kişiyle röportajlar yaptıklarını belirterek “6 Şubat’la birlikte Mağusa’nın aslında bir voleybol kenti olduğunu anlaşıldı. Bu kentte eli voleybol topuna değmemiş kimse yoktur. Geçen yıl Adıyaman’a Mağusa’dan 5 takımın gitmiş olması tesadüf değildir.” ifadelerini kullandı.

Mağusa Kent Müzesi’nin dönüştürme gücü olacağını vurgulayan Dağlı, “Burası da tarih kültür sanat aksına çevrilecek” diye konuştu.

Dağlı, kent müzesiyle kent arşivini oluşturmayı da hedeflediklerini vurguladı.

MÜZE SAYESİNDE TURİST ROTASI OLUŞTURTULACAK

Koraltay ise müzenin esnafa katkısına işaret ederek “Turistler buraya gelecek ve esnafa da katkısı olacak, turistler için müze sayesinde yeni bir rota sunacağız” dedi.

Müzenin maddi boyutunun nasıl sağlanacağı sorusu üzerine, Belediye hali hazırda katkı koymaya başlamıştır. Mazgalın temizliği ve elektrik bağlanması Belediyemizin girişimi ve elemanları ve imkanları ile gerçekleştirilmiştir. İlaveten fonlar bulmaya projelerle kaynak yaratmaya çalıştıklarını anlatan dernek yöneticileri, müzenin oluşum sürecinde Türkiye’den bir müzelogla birlikte çalıştıklarını da söyledi ve yakında bu kişinin eğitim vermek üzere geleceğini bildirdi.

Lefkoşa’nın güneyinde Leventis Müzesi’nin bir kent müzesi olduğunu ancak KKTC’de bir örneğinin olmadığını da kaydeden dernek yöneticileri, Mağusa Kent Müzesi’nin bir ilk olacağını vurguladı.

“Müze projesine şu anda büyük bir sahiplenme var. Sadece Mağusa değil Kıbrıs bütününde bir heyecan yarattı” diyen dernek yöneticileri, daha önce Mağusa’da yaşamış ve kentle ilgili araştırmaları ve kitapları bulunan ABD’li gazeteci/akademisyen Michael Walsh’un müze çalışmalarını öğrenmesi üzerine her türlü katkıyı yapmaya hazır olduğunu bildirdiğini anlattı.

DAÜ İletişim Fakültesi ile bellek çalışmalarında dokümanların sözlü ve yazılı metne dönüştürülmesi, film çekimleri vb. konularda iş birliği protokol imzaladıklarını da kaydeden dernek yöneticileri, Larnaka’daki benzer bir müze konusunda çalışma yürüten ekiple UNFICYP aracılığıyla irtibat kurduklarını ifade etti.

Ayrıca LTB öncülüğünde faaliyete geçen ARKHE’yle birlikte neler yapılabileceği konusunda ön görüşme yapıldığını kaydeden dernek yetkilileri, şunları ekledi:

“Hem Mağusa’nın bir paydaşı olmuş herkesle iş birliği yapıyoruz, hem de aynı alanda çalışan kurumlarla... Bu şekilde bir sinerji yaratıp bu müzeyi yapmak istiyoruz. Aynı zamanda bellek merkezini yapacağız. Bu projede gençlerle birlikte de çalışıyoruz ve onlara, kenti sahiplenip bir şeyler yapmaları için alan sağlıyoruz.

Müzede kronoloji ve ışıklı maketler olacak. Bir tarihe basıldığı zaman o dönem ışıklanacak. Müzede Mağusa’nın insanları, olayları ve mekanları olacak. Tanınmış simalar, meyhaneler ve meyhane kültürü, şifacılar, liman, Afrodit sokağı, Maraş, dokuma fabrikaları, karga, tren, şehrin delileri gibi temalarımız olacak. Bu konularda çalışmak isteyenlere açığız. Müzenin tasarımını uzman biriyle yapacağız. Çok heyecanlıyız.”