Türkiye’de tam kapanma döneminde alkol yasağı tartışması

Türkiye'de Kovid-19 ile mücadele kapsamında alınan 17 günlük sokağa çıkma kısıtlaması sırasında alkollü içki satışına yasak getirildiği iddiaları tartışmaların odağına yerleşti.

İçişleri Bakanlığı'nca kapanmaya ilişkin yayınlanan genelgede konuya ilişkin herhangi bir karar yer almıyor.

Ancak tam kapanmanın uygulanacağı süre boyunca market ve bakkallar alkol satışı yapamayacak. Tekel bayiler ise bu süre zarfında tamamen kapalı olacak.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da, bakanlıkta düzenlediği toplantıda, tekel bayilerinin açık olup olmayacağıyla ilgili bir soruya "İstisnada yer almıyor ve kapalı. Bu açıdan hem bir muafiyet yok hem de soru işareti de söz konusu değil" yanıtını verdi.

MARKETLERDE İÇKİ REYONLARI KAPANDI

Açık kalacak alkollü içki satışı da yapan market v.b. işyerlerinde içki reyonları kapatıldı, önlerine uyarılar asıldı.

“KARARI VERENLER MÜLKİ AMİRLİKLER”

DW Türkçe'ye konuşan Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş, “Yönetimden arkadaşlar Emniyet’i aradılar. Emniyet, İçişleri Bakanlığı’nın şifahen kendilerine böyle bir bildirimde bulunduğunu aktardı. İçişleri Bakanlığı’nın genelgesinde böyle bir karar yok. Bu kararı verenler mülki amirlikler” dedi.

Aybaş Twitter hesabından da kararı, “Alkollü içkiler satışı yasal ürünlerdir. Hükümet yetkililerinden sağ duyu, hoşgörü, dini bağlamda açıklama filan beklemiyoruz. Satışı yasal bir ürün Kanuna aykırı bir şekilde yasaklanamaz. Bu yetki saptırmasıdır. Vatandaş evinde ister içer ister içmez.” sözleriyle eleştirdi.

SOSYAL MEDYADA TEPKİ

Sosyal medya kullanıcıları, genelgede alkollü içki satışı yasağına ilişkin herhangi bir maddenin yer almamasına rağmen alınan karara tepki gösterdi. Açılan “#alkolümedokunma” etiketi Türkiye gündeminde birinci sıraya kadar çıktı.

CHP’DEN SERT TEPKİ

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, "Yıllardır 'kimsenin yaşam biçimine karışmıyoruz' yalanı atanlar pandemiyi fırsat bilip 17 günlük alkol satış yasağı getirdi. Bu karar Anayasayı ihlal, kişisel hak ve özgürlüklere siyasi müdahaledir. Geri alınmalıdır, aksi hukuk devletinin terki, teokratik yönetimin itirafıdır." ifadesini kullandı.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba da, "İçki satış yasağı, yaşam tarzıma yönelik açık bir müdahaledir, toplum mühendisliği çabasıdır. Kişisel özgürlükleri o kadar kısıtladılar ki, ülkeyi duvarları olmayan bir cezaevine dönüştürdüler. Bu durum karaborsacılığı, sahte içki tüketimini de artıracaktır." dedi.

HUKUKÇULAR NE DİYOR?

Sözcü’ye konuşan avukat Celal Ülgen, içki satışının herhangi bir neden belirtilmeden yasaklanmasının hukuka aykırı olduğunu kaydetti. Ülgen, “İçki satışının yasaklanması bir idari işlemdir. Bu idari işlemin idare hukuku ilkelerine uygun yapılması yasa gereğidir. Bu ilkelerden birisi de sebep unsurudur. Örneğin; hiçbir neden göstermeden ‘patlıcanı yasakladım' derseniz sebebi olmayan bu işlem iptale mahkum olur. ‘Patlıcan koronaya yol açıyor ve bu nedenle yasakladım' derseniz işlem hukuka uygun olur. İçki yasaklaması da böyledir. Keyfi ve sebebi olmayan bir işlem hukuka aykırıdır. Bu işlem ile ilgili herhangi biri dava açsa hem yürütmeyi durdurma kararı alır ve hem de işlemi iptal ettirir” diye konuştu.

DW Türkçe'ye görüş veren İdare Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Metin Günday da, hem bayilerin, hem tedarikçilerin hem de tüketicilerin bu konuda yasal yollara başvurma hakkı olduğunu belirterek, "Anayasa'ya göre devlet gençleri alkol alışkanlığından korumakla yükümlü. Ancak, korumak başka, yasaklamak başka şeyler. Zaten saat 10.00’dan sonra içki satışı yapılamıyor. Önlem alınmış zaten. Ancak içki satışını bu şekilde yasaklamanın hiçbir yasal dayanağı yok” dedi.

KISMİ KAPANMADA HAFTA SONU YASAK VARDI

Türkiye’de kısmi kapanmanın uygulandığı dönemde ise cumartesi ve pazar günlerinde alkol satışı yasak kapsamındaydı.

ALKOLÜN KOVİD-19’LA İLİŞKİSİ NE? HANGİ ÜLKELER BENZER KARARLAR ALDI?

Euronews’in derlemesine göre, salgın süresince Fransa, Güney Afrika, Tayland ve Hindistan gibi ülkeler de benzer kararlar alarak içki satış yasağı uyguladı. Bu ülkeler yasağa gerekçe olarak alkol bağlantılı suçlardan oluşabilecek yaralanmalarla hastane yükünün ağırlaşmasına sebep olunmak istenmediğini gösterdi.

Uzmanlar da içki ile Kovid-19'un yayılımı arasında doğrudan bir bağlantı olmadığını ancak bar ve içkili restoranlarda sosyal mesafeye dikkat edilmemesinin yayılıma neden olacağını kaydediyor.

İtalya Yüksek Sağlık Enstitüsü (ISS) tarafından yayımlanan raporda, şarap, bira ve diğer alkollü içkilerin insanları salgın hastalıklara karşı koruduğu yönünde çıkan söylentilerin bilimsel doğruluğu olmadığı belirtilmişti.

"Alkol tüketimi Kovid-19'a karşı hiçbir şekilde koruma sağlamıyor." denilen raporda, aksine aşırı içki tüketiminin bağışıklık sistemini zayıflattığı için enfeksiyon riskini artırdığına dikkat çekildi.

Dünya Sağlık Örgütü de salgının başlarında yayılan yanlış bilgilerle mücadele kapsamında yaptığı açıklamada, yüksek alkol oranlı içkilerin koronavirüsü öldürdüğüne dair bir mit oluştuğunu ama bunun doğru olmadığını açıklamıştı.