Rakamlarla KKTC’de ve dünyada su gerçeği

Artan nüfusa bağlı olarak tüketimdeki artış, yanlış kullanım ve küresel etkenler nedeniyle su kaynakları ciddi tehdit altında bulunuyor.

Eldeki veriler, su sıkıntısının daha da artacağına işaret ediyor.

Birleşmiş Milletler’in (BM) aldığı kararla, 1993 yılı itibarıyla 22 Mart günü ‘Dünya Su Günü’ olarak kutlanıyor. BM-Su (UN-Water) tarafından her yıl organize edilen Dünya Su Günü kutlamalarında 2021 yılının teması ise ‘Suyun Değeri’ olarak belirlendi.

Az yağışlı ada ülkesi KKTC, su kaynakları bakımından fakir ülkeler sınıfında yer alıyor. Peki ülkede ve dünyada su ile ilgili son durum ne?

Türk Ajans Kıbrıs’a (TAK) konuşan Su İşleri Dairesi Müdürü Tarkan Çeki, şu bilgileri verdi:

• Türkiye’den KKTC’ye borularla deniz altından su temin projesiyle yılda 75 milyon metreküp su ulaşıyor.
• KKTC’nin yıllık ortalama içme ve kullanma suyu tüketimi 42 milyon metreküp. Bu miktarın ortalama 31 milyonu Türkiye’den gelen sudan, 11 milyonu ise yerel su kaynaklarından karşılanıyor.
• KKTC’de su temin edilen 17 gölet bulunuyor. 17 göletten ikisinin şubat ayı itibarıyla su kapasitesi ölçülemeyecek kadar düşük. Geri kalan 15 göletten en yüksek doluluk oranı yüzde 98,54 ile Arapköy Ayanidere göletinde ölçüldü. İkinci sırada yüzde 90,76 ile Gönendere göleti ve üçüncü sırada da yüzde 88,5’le Akdeniz göleti yer alıyor.
• Şubat ayı ölçümlerinde en düşük su tutma oranı yüzde 30,75 ile Dağyolu Üçparmakdere göletinde saptandı.
• Dünyada kişi başına su tüketimi yılda ortalama 800 metreküp civarında. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 20'sine karşılık gelen 1.4 milyar insan yeterli içme suyundan mahrum, 2,3 milyar kişi ise sağlıklı suya hasret.
• Yaklaşık 30 yıl sonra su sıkıntısı çeken ülkelerin sayısı 54’e, insan sayısı da 3,76 milyara yükselecek
• Saniyede bir damla damlatan bir musluk yılda yaklaşık 6 ton su kaybına yol açıyor, sifon ise ortalama 8 ton suyu boşa harcıyor.

Kurak geçen yıllar neticesinde ülkedeki yeraltı su kaynaklarının nicelik ve nitelik yönünden birçok bölgede kullanılamaz ve yetersiz hale geldiğini söyleyen Su İşleri Dairesi Müdürü Çeki, Türkiye’den su gelmesiyle büyük ölçüde rahatlama sağlandığını vurguladı.

Çeki, tarımda su ihtiyacının büyük oranda yeraltı su kaynaklarından çok azının ise göletlerden karşılandığını belirterek göletlerin ayrıca yeraltı su kaynaklarını besleme amaçlı kullanıldığını anlattı.

“SUYU BİLİNÇLİ VE İDARELİ KULLANALIM”

Suyun projelendirme amacına uygun kullanılması gerektiğini vurgulayan Tarkan Çeki, içme-kullanma suyunun sulamada kullanılmamasını istedi.

Çeki, ‘Halkımız, suyun yokluğunu bilen bir halktır. Suyun bilinçli ve idareli kullanılması gerekmektedir. Hiçbir kaynak sonsuz değildir. Suyumuzu idareli kullanalım.’ dedi.