NATO liderleri savaşların ortasında bir araya geliyor

NATO liderleri, İsrail ile İran arasındaki çatışmanın ABD’nin devreye girmesiyle farklı bir boyut aldığı, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarının sürdüğü, Gazze’de insani durumun giderek kötüleştiği bir ortamda Hollanda’nın Lahey kentinde bir araya geliyor. 

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü veya NATO (İngilizce: North Atlantic Treaty Organization), 4 Nisan 1949'da 12 ülke (Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri) tarafından imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması'na dayanarak kurulan ve farklı dönemlerde 20 ülkenin daha katıldığı uluslararası askerî ittifaktır. Örgüt üyeleri herhangi bir dış güçten gelebilecek saldırıya karşı ortak savunma yapmaktadır.Bugün ve yarın gerçekleşecek zirvede Türkiye’yi, çok sayıda ikili görüşme de yapması beklenen Türkiye Cumhuriyeti (TC) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan temsil edecek. 

TC Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 24-25 Haziran'da Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenecek NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılacağını bildirdi.

Altun, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, zirvede, Avrupa-Atlantik coğrafyasına yönelik tehditler ve riskler hakkında stratejik düzeyde görüş alışverişinde bulunulacağını belirtti.

FARKLI BİR ZİRVE

İttifakın mevcut sınamalara karşı birleşmiş durumda olduğu mesajının verileceği Lahey Zirvesi, çoğu açıdan diğer NATO zirvelerinden farklı olacak.

ABD Başkanı Donald Trump'ın bugün NATO zirvesi için Hollanda'da olması bekleniyor.

Bu, Trump'ın ikinci kez seçildikten sonra katılacağı ilk NATO zirvesi olacak. Geçmişte Trump müttefiklerinin savunma konusunda ABD'ye güvendikleri gerekçesiyle öfkeli yorumlar yapmıştı. Avrupalı liderler bugün Trump'ı kıtadaki ABD askerlerini ve askeri desteğini çekmemeye ikna etmeye çalışacak.

GÜNDEM, ÜYELERİN SAVUNMA BÜTÇELERİNİ ARTIRMALARI

Zirvenin en önemli gündem maddesi savunma harcamalarının artırılması. Hedef müttefiklerin savunma harcamalarını mevcut hedef olan gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 2’sinden yüzde 5’ine yükseltmek.

Bulunan ara formüle göre müttefikler ekipman alımı gibi doğrudan savunma harcamalarını en az yüzde 3.5 seviyesine yükseltecek, altyapı gibi genel savunma harcamaları için ise en fazla yüzde 1.5 seviyesi benimsenecek.

Türkiye yüzde 2.09’la belirlenen hedefin üstünde ve zirvede liderler tarafından onaylanacak yüzde 5 hedefine yeşil ışık yakmış durumda. Türkiye, NATO’nun ikinci büyük ordusuna sahip.

ZİRVEYE TRUMP AYARI

BBC Türkçe haberinde; NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin tüm zirveyi Trump'ın odağında şekillendirdiğini yazdı. Rutte'nin savunma harcamalarında çok ciddi artışlar yaparak Avrupa ülkelerinin güvenlikleri konusunda daha fazla sorumluluk almaya hazır olduğunu göstermeye çalışacağı öne sürülerek, aynı zamanda Trump ve müttefikleri arasında herhangi bir gerginlik yaşanmaması için de önlemler aldığı kaydedildi.

Ancak zirveden sadece birkaç gün önce ABD'nin İran'a saldırmasının bu önlemleri boşa çıkarabileceği ve Trump'ın zirveye katılmamayı seçebileceği değerlendirmeleri yapılıyor.

Trump’ın öngörülmez olması ve Kanada'da düzenlenen son G7 Zirvesi’ni erken terk etmesi NATO’nun zirveye ilişkin bazı değişikliklere gitmesine neden oldu. 

Liderlerin katılacağı resmi oturum sayısı bire düşürüldü, süresi sınırlı tutuldu. NATO Zirvesi aile fotoğrafı erkene çekildi. NATO sonuç bildirisi de öncekilere oranla çok kısa tutulacak. Daha önce NATO zirvelerine katılan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’yle resmi oturum olmayacak. Zelenski sadece Hollanda Kralı Willem-Alexander’in liderlere ve eşlerine vereceği akşam yemeğine katılacak. NATO-Ukrayna Konseyi de dışişleri bakanları düzeyinde yapılacak.