KKTC'de kadının adı var mı? İstatistiklere göre KKTC'de kadınlar...

Haber Merkezi - Ramazan Adnan

Bugün, kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olma yolunda verdiği mücadelenin başlangıcını simgeleyen 8 Mart Dünya Kadınlar Günü.

Gün nedeniyle, çoğu siyasi parti, kişilik, sivil toplum örgütü ve tarafından yayımlanan mesajlarda kadınların sorunları ve talepleri ve hakları dile getirilirken, tüm dünyada olduğu gibi KKTC'de de günün anlam ve önemine dair birçok etkinlik düzenlenecek.

Peki, kadın haklarıyla ilgili KKTC'deki veriler ne diyor?

İstatistik Kurumu,  8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla ülkenin kadın istatistiklerini açıkladı.

NÜFUSUN YÜZDE 46'SINI KADINLAR OLUŞTURUYOR

2021 yılında toplam nüfusun yüzde 45,6’sını kadınlar oluşturdu. 390 bin 745 olarak hesaplanan toplam nüfusta kadın nüfusu 178 bin 210 oldu.

Kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle, 70 ve daha yukarı yaş grubundan itibaren oranlar kadın nüfus lehine değişti. Kadın nüfusun oranı, 70-74 yaş grubunda yüzde 52 iken 75 ve üzeri yaş grubunda yüzde 58 olarak hesaplandı.

20-24 ve  25-29 yaş gruplarında ise kadın nüfusun oranı yüzde 39 ile en düşük seviyede çıktı.

KADINLAR DAHA UZUN YAŞIYOR

2021 yılı için doğuşta beklenen yaşam süresi erkeklerde 79 yıl, kadınlarda 83,1 yıl olarak hesaplandı. 

EVLENME YAŞI YÜKSELİYOR

Kadınların 2017’de 29,4 olan ortalama evlenme yaşı 2021’de 31,5’e yükseldi.

12 EVLİLİĞE 9 BOŞANMA

İstatistik Kurumu’nun açıklamasında yer alan rakamlara göre 2021’de 1234 evlilik yapılırken 895 çift boşandı. Bin nüfus başına düşen evlenme sayısını ifade eden kaba evlenme hızı 2021 yılında binde 3,2 olarak gerçekleşti. Kaba boşanma hızı ise binde 2,3 oldu.

Bu rakamlar sırasıyla 2015’te 1254 ve798, 2016’da 1204 ve 841, 2017’de 1205 ve 864, 2018’de 1144 ve 937, 2019’da 1151 ve 897, 2020'de ise 951 evlenme ve 841 boşanma olarak gerçekleşti.

DOĞURMA EN FAZLA 25-34 ARASINDA GERÇEKLEŞİYOR

2021 yılında gerçekleşen 3 bin 614 doğumdaki en büyük payı yüzde 31,6 ile 25-29 yaş grubundaki anneler oluşturdu.

Bunu yüzde 30,6 ile 30-34 yaş grubundaki anneler, yüzde 18,6 ile 35-39 yaş grubundaki anneler, yüzde 12,3 ile 20-24 yaş grubundaki anneler ve yüzde 4,7 ile 40-44 yaş grubundaki anneler takip etti.

45 doğum gerçekleştiren 14-19 yaş grubundaki anneler ise genel toplamda yüzde 1,22'lik yüzdeye sahip olurken, en az doğum gerçekleştiren grup ise yüzde 1,1 ile 45 ve üzeri yaş grubundaki anneler oldu.

KADINLAR EN ÇOK "DOLAŞIM SİSTEMİ HASTALIKLARINDAN" ÖLÜYOR

2021 yılında gerçekleşen toplam kadın ölümü 754 olarak gerçekleşti. Bu ölümlerin yüzde 47.3’ü ise dolaşım sistemi hastalıklarından kaynaklandı.

KADINLARIN İSTİHDAM KATILIMI DAHA AZ

KKTC’de kadın nüfusunun yüzde 74.1’i çalışma çağındaki nüfus olan 15-64 yaş grubu içinde yer alıyor.

Kadınların istihdam oranı yüzde 30'la sınırlı kalırken, çalışma çağındaki kadınların işsizlik oranı yüzde 11 olarak hesaplandı.

İstihdam edilen kadınlar yüzde 90,8 ile en çok hizmetler sektöründe yer alırken, en az çalışılan sektör yüzde 1,7 ile inşaat görülüyor.

Kadınların yüzde 84,7’si ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 13,1’i kendi hesabına ve işveren, yüzde 2,2’si ise ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyor.

KADINLARIN YÜZDE 54’Ü ÇALIŞMIYOR

İşgücüne dahil olmayan nüfusun yüzde 54,3’ü kadınlardan oluşuyor. Ev hanımları yüzde 35 ile en büyük paya sahip. Bunu yüzde 26 ile öğrenciler, yüzde 14 ile emekliler ve yüzde 10 ile çalışamaz halde olanlar takip ediyor.

MESLEKLERDE DURUM NE?

Kamuda çalışanların yüzde 49'unu kadınlar oluşturuyor.

KKTC’de öğretmenlerin yüzde 70’i, polislerin yüzde 7’si ve sivil polislerin yüzde 41'i kadınlardan oluşuyor.

YÖNETİCİLİKTE DE KADINLAR GERİ PLANDA

Günümüzde artık “yöneticiliğin erkeklere özgü bir meslek olduğu” görüşünün değişmiş olmasına rağmen, ülkede üst kademe yöneticilerinin yüzde 67’sinin erkek, yüzde 33’ünün ise kadınlardan oluştuğu görüldü. Bu durum, kadınların yönetici pozisyonuna yükselmede bazı zorluklarla karşılaştığı sonucunu ortaya koydu.

KADINLAR LİSANS SONRASI EĞİTİMDE ERKEKLERİN ÖNÜNDE

2021 İşgücü anketi sonuçlarına göre ülkede en son bitirilen eğitim durumu “doktora ve yüksek lisans” (5 veya 6 yıllık fakülteler dahil) olanların oranı erkeklerde yüzde 43.7 iken kadınlarda bu oran yüzde 56.3 olarak hesaplandı. Rakamlar doktora ve yüksek lisansını tamamlayan kadınlar erkeklerden yüzde 12,6 daha fazla olduğunu gösterdi.

SİYASETTE ERKEK EGEMENLİĞİ SÜRÜYOR

2023 yılında Meclis'teki kadın milletvekili sayısı 11 kişi ile bugüne kadarki en yüksek temsiliyetine ulaştı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kadınların siyasete katılımlarında önceki dönemlere göre artış gözlense de, bu oran, hem arzu edilen eşit temsilden çok uzak, hem de dünya ortalamasının çok altında bulunuyor.

2023 yılında mevcut belediye meclis üye sayısının sadece yüzde 25,5’i (56) kadınlardan oluşuyor.

Bugün ayrıca, 1 bakan, 1 belediye başkanı ve 19 muhtar kadın görev yapıyor.

KADINLARIN SUÇ İŞLEME ORANI ERKEKLERİN ÇOK GERİSİNDE

Cinsiyet ve suç ilişkisi göz önüne alındığında bütün toplumlarda olduğu gibi KKTC’de de kadınların suç işleme oranları, erkeklerden düşük kaldı.

2021 yılında cezaevine sevk edilen mahkumların sadece yüzde 8,1'i kadınlardan oluştu.

BİR YILDA KADINA KARŞI 952 SUÇ İŞLENDİ

2022 yılında kadına karşı işlenen toplam 952 suç kayıtlara geçti. Bu suçlar en çok haziran-ekim döneminde artış gösterdi.

KKTC'de kadınların en çok maruz kaldığı şiddet türü ise yüzde 41,3 ile darp oldu. Bunu yüzde 7,2 ile telefonda tahrik edici arama/mesaj, yüzde  5,8 ile şiddet kullanma tehdidi izledi.