Kıbrıslı Türk bilim insanının çalışması "New Scientist'in" kapağında

Kıbrıslı Türk bilim insanı Dr. Nilüfer Rahmioğlu’nun da aralarında bulunduğu Oxford Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, üreme çağındaki kadınları etkileyen ve kronik bir hastalık olan endometriozisle bazı bağışıklık sistemi hastalıkları arasında genetik ilişki olduğunu saptadı.

Rahmin iç tabakası olan endometrium dokusunun rahim dışına yerleşmesi olarak tanımlanan, şiddetli pelvik ağrısına ve çeşitli komplikasyonlara neden olabilen, üreme çağındaki her 10 kadından 1’ini etkileyen endometriozisle ilgili son çalışma dünyanın en popüler bilim dergilerinden biri olan haftalık New Scientist Dergisi’ne kapak oldu.

Oxford Üniversitesi Nuffield Kadın ve Üreme Sağlığı Bölümü'nden Dr. Nilüfer Rahmioğlu, makalenin kıdemli yazarı olarak yaptığı yazılı açıklamada, araştırmalarının endometriozisin tanısı ve tedavisi için yeni kapılar açabileceğine dikkat çekti.

Genetik yapısını inceledikleri hastalığın neden bazı kadınlarda daha sık görüldüğünü anlamaya çalıştıklarını ifade eden Rahmioğlu, “Elde ettiğimiz sonuçlar, endometriozisle bazı bağışıklık sistemi hastalıkları arasında genetik bir bağlantı olduğunu ortaya koydu” dedi.

Rahmioğlu, endometriozisin sadece üreme organlarıyla ilgili değil vücudun diğer sistemleriyle de ilişkili olabileceğini, araştırmanın endometriozis hastası kadınlarda birçok otoimmün hastalığın diğer kadınlara kıyasla daha sık görüldüğünü gösterdiğini belirtti.

Rahmioğlu, bu otoimmün hastalıklar arasında, romatoid artrit (iltihaplı romatizma), multipl skleroz (MS), çölyak, osteoartrit ve sedef olduğunu söyledi.

"TANI VE TEDAVİ İÇİN YENİ KAPILAR AÇABİLİR"

New Scientist Dergisi’ne kapak olan bilimsel makalelerinde endometriozis hastalarında hangi otoimmün inflamatuvar hastalıkların genetik sebeplerden dolayı daha sık görüldüğünü ve bu genlerin hangileri olduğuna da yer verdiklerini belirten Rahmioğlu, şunları ifade etti:

“Bu araştırmamız, endometriosis hastalarının sadece şiddetli ağrı ve infertilite gibi üreme sorunlarıyla değil, aynı zamanda bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıklarla da mücadele edebileceğine dair önemli bir farkındalık yarattı.

Bulgularımız, endometriozis hastalığının tanısı ve tedavisi için yeni kapılar açabilir. Genetik yatkınlığı olan kadınların belirlenmesi ve bağışıklık sistemini hedef alan yeni tedavilerin geliştirilmesi, endometriozisli kadınların yaşam kalitesini artırmak için umut vadetmektedir. 

Ayrıca, bu genetik bağlantı sayesinde, endometriozis tedavisinde kullanılabilecek yeni ilaç hedeflerini de belirleme potansiyeline sahibiz. Bu da, bu zorlu hastalığın daha etkili bir şekilde yönetilmesine ve kadınların yaşam kalitesinin artırılmasına katkı sağlayabilecek bir kapı açmaktadır.”

Kıbrıslı Türk hekim Dr. Nilüfer Rahmioğlu, New Scientist Dergisi’nde yer verilen bilimsel makaleye https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40262193/ adresinden ulaşılabileceğini belirtti.

ENDOMETRİOZİS NEDİR?

Endometriozis, rahim mukozasındaki epitelyum dokusundan kopup ayrılan hücrelerin dölyatağından çok az uzağında meydana getirdiği benign dokudur. Rahim dışındaki bölgelerde iyi huylu tümör adlı oluşumlara dönüşmektedir. Bu oluşumlar ağrıya, kısırlığa ve diğer bazı sorunlara neden olabilir. Genelde bu hastalık geç teşhis edilmektedir. Yaklaşık olarak ilk belirtiyle teşhis arasında 6 seneye yakın bir süre geçmektedir.

Rahim içini döşeyen endometrium gibi endometrioziste adet döneminin etkisi altındadır. Adet dönemi içerisinde bu dokularda da kalınlaşma ve kanama olmaktadır. Endometriozisin en sık görüldügü yerler karın boşluğu olmak üzere yumurtalıklarda ve pelvis adındaki kalça boşluğundadır.

Endometriozis iyi huylu, fakat tıp dünyasınca henüz tam olarak çözülememiş, şifa bulmaz bir hastalıktır. Günümüze kadar birçok varsayım ortaya atılmışsa da, ne kökeni ne de ilacı tam olarak keşfedilebilmiş değildir. Bu hastalığın vücutta ortaya çıktığı yer yüzde 80 itibarıyla yumurtalık bölgesidir. Fakat söz konusu doku (endometrium) karın içindeki organlarda bulunabildiği gibi karın dışında da bulunabilmektedir. Endometriyozis hastalığının kadınlarda görülme oranı yüzde 2 ile yüzde 5 arasındadır.