Gül'ün Annan planı üzüntüsü

Türkiye’nin 11’inci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Kıbrıs sorununu çözmek için birçok fırsatın kaçırıldığını ve son fırsatın Annan Planı olduğunu kaydetti.

Kıbrıs sorunun çözümü için son bir fırsatın verilebileceğini söyleyen Gül, Kıbrıs sorununun çözümünün birçok sorunun da çözümünü beraberinde getireceğini ifade etti.

Yunan Kathimerini gazetesine bir söyleşi veren Gül, "Kıbrıs meselesi, Türk-Yunan ilişkilerinin tarihi anlaşmazlığı olarak nitelendiriliyor. 1974'ten bu yana her iki toplum için de verimli olacak nihai bir çözüme ulaşılamadı. İki ülke hangi yönde çalışmalı?" sorusunu şöyle yanıtladı:

"Başlangıcı 1963 yılına dayanan Kıbrıs anlaşmazlığı, yalnızca Yunan-Türk ilişkilerinin daha da gelişmesi açısından değil, aynı zamanda Doğu Akdeniz'in gerçek potansiyelinin ortaya çıkarılması açısından da bir zorluktur. Ne yazık ki sorunu çözmek için birçok fırsatı kaçırdık. Şahsen desteklediğim ve öncülük ettiğim 2004 Annan Planı bu anlamda kaçırılmış bir fırsattı. Ada -bir bütün olarak- AB'ye katılabilseydi genel olarak böyle bir sorunumuz olmazdı. 

Adada yarım yüzyılı aşkın süredir devam eden statükonun sonsuza kadar sürmesi mümkün değil. Kişisel değerlendirmem, 'Kıbrıs' konusunda mevcut gerçeklik temelinde adil, kalıcı, sürdürülebilir ve her iki tarafça da kabul edilebilir bir çözüme ulaşmak amacıyla -sınırlı bir süre için Birleşmiş Milletler'in arabuluculuk yapması- son bir fırsat olabileceği yönündedir. 

Böyle bir girişimde Kıbrıslı Türklerin eşit ve doğuştan gelen haklarına saygı gösterilmelidir. Bu son girişimin de başarısızlıkla sonuçlanması halinde, iki tarafın adada bir arada yaşamasını sağlayacak bir çözümün ayrıntıları üzerinde, karşı tarafın egemen eşitliğini ve uluslararası eşit statüsünü de elbette dikkate alarak müzakerelere başlaması gerekecek. Kıbrıs sorununun çözümü, enerji tedarikinden bölgesel güvenliğe, NATO-AB iş birliğine kadar pek çok sorunlu konunun çözümüne katkı sağlayacaktır. Akdeniz'e refah getirecek. Bu yüzden maksimalist bir yaklaşımdan kaçınarak hepimizin ne kazanabileceğine odaklanmalıyız." 

Türkiye'nin 11'inci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, cumhurbaşkanlığı görevini 2007 - 2014 yılları arasında sürdürdü.

ANNAN PLANI

Annan Planı, Kıbrıs'ta olası bir çözüme ulaşma umutlarının en yoğun yaşandığı dönemlerden biri olarak öne çıkıyor. Dönemin BM Genel Sekreteri Kofi Annan, 2002'de "Annan Planı" olarak da bilinen "Kıbrıs Sorununa Kapsamlı Çözüm Temeli" belgesini ortaya koydu. Annan, tarafların anlaşamadığı noktaları tamamlayarak kendi adını taşıyan belgeye son şeklini verdi. Bu belge, referanduma sunuldu ve son sözü söyleme hakkı doğrudan iki topluma bırakıldı. Planda, yeni ortaklığın iki kesimli olacağı, iki tarafın birbirinin ayrı kimliğini ve bütünlüğünü tanıyacağı ve tarafların karşılıklı olarak kültürel, dini, siyasi ve sosyal kimliklerine saygı gösterecekleri yer alıyordu.

Diğer yandan, kurucu devletlerin kendi alanlarında yetkilerini egemence kullanacakları ve federal hükümetin birbirlerinin yetki ve işlevlerine karışamayacakları gibi hususlar da planın içerisindeydi.

Dönemin KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş ve o zamanki Rum lider Tassos Papadopulos, "Annan Planı" çerçevesinde çeşitli görüşmeler yaptı ve plan 24 Nisan 2004'te iki tarafta referanduma sunuldu. Rum halkının yüzde 75,83'ü planı reddederken, Kıbrıs Türk tarafı yüzde 64,91 çoğunlukla plana "Evet" dedi.

Buna karşın referandumun hemen sonrasında 1 Mayıs 2004'te Rum yönetimi, Ada'daki diğer ortak yok sayılarak "Kıbrıs Cumhuriyeti" adı altında AB'ye tam üye yapıldı.