Dünyada 2025'in ilk çeyreğine damga vuran gelişmeler

2025 yılının ocak, şubat ve mart ayları; siyaset, savaş, diplomasi ve doğal afetlerin damga vurduğu bir dönem olarak kayıtlara geçti.

TRUMP İKİNCİ KEZ BEYAZ SARAY’DA

ABD’de 5 Kasım 2024 seçimlerini kazanan Donald Trump, 20 Ocak’ta yemin ederek ülkenin 47. başkanı oldu. Yemin töreninin ardından Trump, ikinci başkanlık dönemine resmen başladı. Aynı dönemde eski ABD Başkanı John F. Kennedy suikastına ilişkin yaklaşık 80 bin sayfalık gizli belge kamuoyuna açıldı.

SURİYE’DE YENİ DÖNEM

Suriye’de yeni yönetimin lideri Ahmed Şara, geçiş döneminin cumhurbaşkanı ilan edildi. Şara’nın uluslararası platformlarda ülkeyi temsil edeceği duyurulurken, geçiş sürecine ilişkin anayasal ve idari adımlar atıldı. Aynı dönemde İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını yeniden başlatması üzerine Birleşmiş Milletler, bölgedeki varlığını azaltma kararı aldı.

ALMANYA SEÇİMLERİ VE AVRUPA MESAJI

Almanya’da yapılan genel seçimlerde, Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Genel Başkanı Friedrich Merz’i başbakan adayı gösteren CDU/CSU partileri yaklaşık yüzde 29 oy alarak birinci çıktı. Merz, seçim sonrası yaptığı açıklamada Avrupa’nın güçlendirilmesi ve ABD’den daha bağımsız bir yapı hedeflediklerini söyledi.

ASYA’DA DEPREM, KÜRESEL YAPILARDA GENİŞLEME

Asya’da Myanmar’ın Sagaing bölgesi yakınlarında meydana gelen 7,7 ve 6,4 büyüklüğündeki depremlerde 2 binden fazla kişi hayatını kaybetti, binlerce kişi yaralandı. Depremler komşu ülkelerde de yıkıma neden oldu.

Öte yandan Brezilya’nın açıklamasıyla Endonezya, BRICS’e “tam üye” olarak katıldı. Böylece BRICS’in Asya’daki etkisi daha da genişledi.

SAVAŞLAR, DİPLOMASİ VE KRİZLER

İlk çeyrek boyunca Rusya-Ukrayna Savaşı, Gazze’deki çatışmalar, Orta Doğu’daki gerilimler ve Afrika’daki siyasi krizler gündemin üst sıralarında yer aldı. Birçok ülkede seçimler, hükümet değişiklikleri ve kitlesel protestolar yaşandı.

OCAK 2025

1 Ocak

Rus enerji şirketi Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatını durdurdu.

ABD’de bir aracın kalabalığa dalması sonucu 10 kişi hayatını kaybetti.

3 Ocak

ABD California’da küçük uçak mobilya fabrikasının çatısına düştü: 2 ölü, 19 yaralı.

Apple, “Siri”nin gizliliği ihlal ettiği iddiasıyla açılan davada 95 milyon dolar ödemeyi kabul etti.

4 Ocak

Etiyopya’da Addis Ababa yakınlarında volkanik patlama meydana geldi.

Dünyanın en yaşlı insanı olarak kayıtlara geçen Tomiko Itooka 116 yaşında hayatını kaybetti.

6 Ocak

Azerbaycan, Ermenistan birliklerinin Laçın’daki mevzilere ateş açtığını bildirdi.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau istifa edeceğini açıkladı.

5 Kasım 2024 ABD seçim sonuçları Kongrede resmileşti.

9 Ocak

ABD’de 20 Ocak’taki yemin töreni için toplanan bağış 170 milyon doları aştı.

10 Ocak

Dünya Meteoroloji Örgütü, 2024’ün “en sıcak yıl” olduğunu doğruladı.

15 Ocak

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol gözaltına alındı.

19 Ocak

TikTok, ABD’de yasa gereği geçici olarak erişime kapatıldı.

20 Ocak

Donald Trump, yemin ederek ABD’nin 47. Başkanı oldu.

24 Ocak

Trump, John F. Kennedy suikastına ilişkin gizli dosyaların açıklanmasını öngören kararnameyi imzaladı.

29 Ocak

Ahmed Şara, Suriye’de geçiş döneminin cumhurbaşkanı ilan edildi.

ŞUBAT 2025

1 Şubat

Belçika’da seçimlerden 236 gün sonra koalisyon uzlaşısı sağlandı.

2 Şubat

ABD, Kanada ve Meksika’dan ithalata %25, Çin’den ithalata %10 ek gümrük vergisi getirdi.

4 Şubat

Trump, ABD’yi UNRWA ve BM İnsan Hakları Konseyi’nden çekti.

5 Şubat

Trump, ABD’nin Gazze’yi “devralacağını” açıkladı; plan uluslararası tepki çekti.

11 Şubat

Paris’te Yapay Zeka Eylem Zirvesi’nde 61 ülke ortak bildiri imzaladı.

15 Şubat

Hamas, Kudüs’ten başka yere göç olmayacağını duyurdu.

18 Şubat

Türkiye arabuluculuğunda Somali-Etiyopya Ankara Süreci’nin ilk teknik toplantısı yapıldı.

22 Şubat

Trump, ABD Genelkurmay Başkanı Charles Brown’ı görevden aldı.

23 Şubat

Almanya seçimlerinde CDU/CSU yüzde 29 oy aldı.

24 Şubat

Friedrich Merz, seçim zaferi sonrası Avrupa’yı güçlendirme mesajı verdi.

28 Şubat

Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy arasında Beyaz Saray’da sert tartışma yaşandı.

MART 2025

1 Mart

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Zelenskiy’ye tam destek mesajı verdi.

İsrail, Gazze’ye insani yardım girişlerini durdurdu.

4 Mart

ABD, Ukrayna’ya askeri yardımı geçici olarak askıya aldı.

10 Mart

Suriye’de Ahmed Şara ile Ferhad Abdi Şahin arasında birlik vurgulu anlaşma imzalandı.

11 Mart

Filipinler eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte tutuklandı.

15 Mart

Trump, Yemen’deki Husilere karşı “büyük saldırı” emri verdi.

18 Mart

İsrail ordusu Gazze’ye geniş çaplı saldırılar başlattı.

19 Mart

JFK suikastına ilişkin yaklaşık 80 bin sayfalık belge kamuoyuna açıldı.

24 Mart

Birleşmiş Milletler, Gazze’deki varlığını azaltma kararı aldı.

28 Mart

Myanmar Sagaing bölgesinde 7,7 ve 6,4 büyüklüğünde depremler: 2 binden fazla ölü.

30 Mart

Suriye’de Ahmed Şara başkanlığındaki yeni kabine açıklandı.

31 Mart

Fransa’da Marine Le Pen, AB fonlarını kötüye kullanmaktan suçlu bulundu.