Crans Montana belgeleri Türkiye'yi karıştırdı: Türkiye Kıbrıs’ta garantörlükten vazgeçmeyi mi önerdi?

Son günlerde Rum basınında Birleşmiş Milletler tutanakları yayınlanıyor. 

Basına sızan tutanaklar Crans Montana’da ortaya konan öneriler ve yapılan tartışmalarla ilgili çok farklı açıklamalar geliyor.

Tutanakların doğruluğu ise henüz teyit edilmiş değil.

Yayımlanan tutanağa göre, ''BM Genel Sekreteri  Antonio Guterres’in Çavuşoğlu’na güvenlik ve garantiler konusunda Türkiye’nin kırmızı çizgilerinin ne olduğunu sordu.

Çavuşoğlu, Türkiye’nin Garanti Antlaşması’nın adının Uygulama Antlaşması olarak değişmesini ve bu antlaşmanın 4 tarafça imzalanmasını kabul edebileceğini belirtti.

Genel Sekreter, bunun, Türkiye’nin Garanti Antlaşmasının yerini hemen Uygulama Antlaşmasının almasını ve tek taraflı müdahale hakkını feshetmeyi kabul ettiği anlamına gelip gelmediğini sordu.

Çavuşoğlu durumun bu olmadığını ancak tüm konularda anlaşılması durumunda, Ankara ile görüşüp daha fazla esneklik temin edebileceğini belirtti. Söylediğinin arkasında olduğunu ancak bunun şu an için gizli kalması gerektiğini ekledi.'' 

Yayınlanan bu sözler Türkiye'de tepkiyle karşılandı.

TÜRKİYE'DE MUHALEFET TEPKİLİ

İYİ Parti Genel Başkan Başdanışmanı ve İzmir Milletvekili Aytun Çıray, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ile Rum lider Nicos Anastasiadis başkanlığındaki heyetlerin yaptığı bir toplantının özet sonuçlarını içeren çok gizli ibareli resmi bir tutanak olduğunu iddia etti.

Söz konusu tutanakta dikkate alınması gereken kritik noktanın, ''Genel Sekreter, sayın Anastasiadis Türkiye’nin Garanti(ler) Antlaşması’nın feshedilmesi ve birleşik müdahale haklarına son verilmesi önerisini gizlilik içinde paylaştı." cümlesiyle özetlendiğini belirten Çıray, ''eğer bu gizli öneri ibaresi doğruysa bu iktidar Kıbrıs'ı kumar masasına sürmüş demektir. Türkiye Cumhuriyeti’ne ve Türk milletine karşı adeta muazzam bir ihanetle karşı karşıyayız.'' açıklamasında bulundu.

Çıray, konunun aydınlatılması gerektiğini vurguladı. ''Bu çerçevede ilk adım olarak meseleyi yazılı bir soru önergesiyle yüce Meclis'e taşıyorum.'' diyen Çıray, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'na Meclis Başkanlığı vasıtasıyla yanıtlamasını istediği şu soruları yöneltti:

''TÜRKİYE'NİN ÇIKARLARINI KORUYABİLECEK MİSİNİZ?''

– Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'e, Türkiye Cumhuriyeti'nin Zürih Anlaşması'nın feshedilmesi ve anlaşmanın Türkiye dahil, üç tarafına verdiği askeri ve diğer garantörlük haklarının sonlandırılması hakkında bir gizli öneride bulundunuz mu?

– Belirtilen dokümanın birinci maddesinde sayın Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinde söz konusu gizli öneriyi “Türkiye, 1960 tarihli Garanti Antlaşması’nı feshetme ve tek taraflı müdahale haklarını sona erdirme niyetini belirtmiştir.” ibaresiyle tutanağa geçirmiştir. Genel Sekreterin bu cümlesinin doğru olmadığını somut kanıtlara dayalı olarak ispatlayabilir misiniz?

– Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres'i 16 Temmuz 2017'de Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiadis'i İsviçre Crans-Montana'ya davet edecek bir ciddiyette bulduğu bu gizli önerinizin amacı ve sebepleri nelerdi?

– Bu önerinizin hayata geçirilmesi halinde Türkiye'nin ve Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti’nin haklarını nasıl ve hangi mekanizmalarla koruyacağınızı düşünüyordunuz?

– Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki münhasır ekonomik bölge ilanından ve bu bölge içindeki petrol ve doğal gaz aramalarını sonlandırmış olmanızın arkasında bu tür gizli önerilerinizin ve bu önerilere dayalı planlarınızın bir etkisi var mı?

– Ortalığa dökülen bu dokümanlardan sonra Türkiye Cumhuriyeti'nin ve Türk milletinin yüksek çıkarlarını koruyabileceğinize ilişkin objektif inandırıcı gerekçeleriniz var mı?