KKTC, "yeşillenme"ye karşı biyolojik mücadele başlattı

Tarımsal Araştırma Enstitüsü (TAE) Müdürü Cem Karaca, "yeşillenme" hastalığına neden olan narenciye zararlısı Asya turunçgil psillidine (Diaphorina citri) karşı biyolojik mücadele başlatıldığını belirtti. 

Karaca, bu maksatla Türkiye'nin desteğiyle Amerika Birleşik Devletleri'nden (ABD) parazitoit canlılar getirildiğini bildirdi.

Asya turunçgil psillidi (Diaphorina citri) yeşillenme hastalığı veya Huanglongbing adlı ciddi turunçgil hastalığın taşıyıcısı olduğundan, çeşitli ülkelerde turunçgiller açısından önemli bir zararlıdır. Hastalık güney Asya’da son derece yaygın olup Asya ve Afrika’da birkaç turunçgil endüstrisinin yok olmasından sorumludur. Kuzey Amerika’da hastalık güney eyaletlerinin çoğu ile Meksika’ya yayılmış olmasına karşın, taşınan hastalıktan en büyük zararı Florida eyaleti görmüştür.

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) kontrolündeki bölgelerde tespit edildikten sonra KKTC tarafında da görülen Asya turunçgil psillidine karşı yürütülen biyolojik mücadele hakkında AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan TAE Müdürü Cem Karaca, bazı bahçelerde Asya turunçgil psillidinin varlığına rağmen zararlının, ağaçlarda sebep olduğu "yeşillenme" olarak bilinen hastalığın görülmediğini söyledi.

Asya turunçgil psillidinin GKRY, İsrail, İran ve Suudi Arabistan gibi bölgeye yakın ülkelerdeki varlığına dikkati çeken Karaca, ABD'den getirilen parazitoitlerin Asya turunçgil psillidinine karşı en iyi biyolojik mücadele yöntemi olduğunu belirtti.

Parazitoit, asalak ve simbiyotik organizmaların aksine konağına büyük ölçüde zarar vererek ölümüne sebep olan organizmalardır.

"7 BİN 500 PARAZİTOİT CANLISI GETİRİLDİ"

Karaca, Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) ve Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü destekleriyle ABD'den getirilen 7 bin 500 parazitoit canlısının 500'ünü üretim için ayırdıklarını, 7 binini ise Lefkoşa, Gazimağusa, Girne, Güzelyurt ve Mesarya bölgesindeki 25 narenciye bahçesine, biyolojik mücadele başlatmak üzere saldıklarını kaydetti.

Cem Karaca, "Bu yıl hedefimiz 100 bin parazitoit üretmek. Burada üretilen parazitoitler ileride ihtiyaç durumunda hemen Türkiye'ye de gönderilebilir. Bu süreç gelecek için de bir altyapı hazırlığı. Bu alandaki çabalarımızı gelecekte diğer bitki zararlılarına yönelik tecrübe olarak değerlendirebiliriz." ifadelerini kullandı.

KKTC'deki biyolojik mücadelenin Türkiye'yi de yakından ilgilendirdiğini vurgulayan TAE Müdürü Cem Karaca, başlatılan biyolojik mücadelenin zararlının Türkiye'ye gitmesine engel olacağını söyledi.

Karaca, biyolojik mücadeleyle Asya turunçgil psillidini sıfıra indirmenin mümkün olmayacağını belirterek "Türkiye'nin desteğiyle ABD'den getirilen parazitoit canlılar sayesinde ülkemizde görülen Asya turunçgil psillidini baskılamayı hedefliyoruz. Zararlı sayısını en aza indirip turunçgil bahçelerini rahatlatmak istiyoruz." diye konuştu.

EN ÇOK LİMON AĞAÇLARINA ZARAR VERİYOR

TAE Türkmenköy Araştırma İstasyonu Sorumlusu Sema Şişman Hocanın, Asya turunçgil psillidinin en çok limon ağaçlarına zarar verdiğini belirterek bunun, mandalina ve portakal ağaçlarında da görülebildiğini aktardı.

Türkmenköy Araştırma İstasyonu'na kurdukları alanlarda parazitoitin üreyebilmesi için çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Hocanın, "Bu zararlıya karşı parazitoit en etkili biyolojik çare. Amacımız narenciye alanlarını koruyabilmek için daha fazla parazitoit üretimi sağlamak." değerlendirmesinde bulundu.