Kalecik III Sözleşmesi Sayıştay'da: Birilerine peşkeş çekmek için yapıldı

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (EL-SEN) ile Makine Mühendisleri Odası, Kalecik III Sözleşmesi hakkında hazırladıkları çalışmayı Sayıştay Başkanlığına verdi. 

EL-SEN Başkanı Ahmet Tuğcu ile Makine Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner, çalışmayı sunmadan önce Sayıştaylık binası önünde basın açıklama yaptı.

Açıklamada, Kalecik III Sözleşmesi'nin "yolsuzluklara ve hırsızlıklara açık olup, topluma zarar verdiği" iddia edildi.

Ahmet Tuğcu, yaklaşık 10 ay önce Kamu İhale Yasası’nda yapılan bir değişiklikle AKSA'ya ülkenin enerjisinin yüzde 50’sinin “peşkeş çekildiğini” söyleyerek, bu konuyla ilgili Makine Mühendisleri Odası’nın teknik danışmanlığında bir çalışma hazırladıklarını belirtti.

Tuğcu, yaptıkları bu çalışmayı Sayıştaylık'tan başlayarak, mali polise, Cumhurbaşkanlığına, Başbakana ve Maliye Bakanına vereceklerini belirtti.

Kalecik III Sözleşmesi'nin topluma verdiği zararları, yapılan sözleşmenin yolsuzluklara ve hırsızlıklara açık bir sözleşme olduğunu ileri süren Tuğcu, Sayıştay başkanına süreci hızlı bir şekilde sonuçlandırma ve kamuoyuyla paylaşma çağrısında bulundu.

“Kalecik III Sözleşmesi'ni kim yazdı, okudu ve imzaladı? Bunu toplumla paylaşsınlar” diyen Tuğcu, bu sözleşmeyle AKSA’ya tanınan imtiyazla artırılan kapasite kadar KIBTEK’e de yatırım yapılacağının sözünün verildiğini ancak 10 ay geçmesine rağmen bu sözün yerine getirilmediğini söyleyerek, nedenini sordu.

Tuğcu, "yatırım yerine topluma daha pahalıya mal olacak gaz türbinlerinin getirilmeye çalışıldığını" savundu.

Makine Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner de, Kalecik III Sözleşmesi'ne ilişkin sürecin zor ve mücadele gerektirecek bir süreç olduğunu söyleyerek, halkın, kamu yararına mücadele veren sendikayı iyi anlaması gerektiğini dile getirdi.

Sayıştay'a bugün verilecek belgenin "yolsuzluk ihbar belgesi" olduğunu savunan Yarkıner, sürecin 2009’dan itibaren sahte faturalar ve gayri yasal sözleşmelere istinaden devam ettiğini söyledi. Yarkıner, bu suiistimale karşı herhangi bir işlem yapılmamasından cesaret alınarak, Kalecik III Sözleşmesi'nin imzalandığını belirtti.

Yarkıner, “Kalecik III ile ilgili her ay kira ve yakıt bedeli haricinde halkın dişinden tırnağından söke söke 4 milyon dolar alınıyor” dedi.

Elektrik maliyetlerinin, Amerika’daki tüketici oranları alınarak artırılmasının planlandığını savunan Yarkıner, bunun yapılamamasının sebebinin El-SEN ve Makine Mühendisleri Odası’nın "gösterdiği direnç olduğunu", ancak bu dirence rağmen yapmaları halinde ara emri almak için yeniden mahkemeye gideceklerini söyledi.

“Birilerine peşkeş çekmek için yapılan sözleşmeler, o sözleşmeleri yapanları yakacak, çünkü ciddi bir döneme girildi” diyen Yarkıner, Türkiye ve Kıbrıs’tan yetkililerin, Türkiye merkezli bu şirketin yaptıklarına nasıl izin verdiğini sordu.

"Hata ve suistimal"de ısrar edildiğini, şimdi de SAN-HO isimli bir şirketin ortaya çıkarıldığını savunan Yarkıner, bununla ilgili de yasal süreç başlatıldığını söyleyerek, yasal zeminde çözüm bulmaya hazır olduklarını belirtti.

Konuşmaların ardından hazırlanan çalışma Sayıştaylık'a verildi.

KALECİK III SÖZLEŞMESİ

Bakanlar Kurulu'nun enerji üretiminin yüzde 49’unu özele devreden “Kamu İhale Yasası Kapsamında Gereken İşlemlerin Yapılması Hususunda Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) Yönetim Kurulu’na Yetki Verilmesi Kararı” ile ihalesiz-15 yıllık süreyle alım garantili olan ve AKSA ile imzalanan Kalecik III sözleşmesi kamuoyunda tartışma yaratmıştı.

Aksa, 2003 yılında faaliyete geçen Kalecik Enerji Santrali'nde akaryakıtla KKTC için elektrik üretimi yapıyor.

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek) ile Aksa arasında 2003 yılında 5 yıllık sözleşme yapılmış, 2009 yılında ise 15+3 yıllık yeni sözleşme imzalanmıştı. Aksa ile olan sözleşme uzatmasız 2024 Mart ayı itibarıyla sona erecekti.

İhalesiz Aksa’ya 15 yıl daha sözleşmesinin yenilenmesinin önünü açan Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısı 17 Nisan 2023'te Meclis Genel Kurulu’ndan geçmiş, 25 Nisan 2023'te de Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girmişti.

13 Temmuz 2023 tarihindeki Bakanlar Kurulu kararı ile de kablo ile enterkonnekte sistemi ile Aksa'dan enerji alımının önü açılmıştı.

19 Temmuz 2023 tarihinde, Aksa ile Kıb-Tek arasında 15 yıllığına alım garantili Kalecik III adı altında sözleşme imzalanmıştı.

Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen), Aksa ile imzalanan Kalecik III sözleşmesinin ihale şartnamesine aykırı olduğu gerekçesiyle konuyu Yüksek İdare Mahkemesi'ne taşımıştı.

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) de aynı sözleşmeyi Yüksek İdare Mahkemesi’ne taşımıştı.

CTP,  öncesinde ise "Kamu İhale Değişiklik Yasası"nı Anayasa Mahkemesi’ne götürmüştü.