"Güney'deki tutuklamalara son verilmeden görüşmelerde ilerleme mümkün değil"

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Kıbrıs Kişisel Temsilcisi Maria Angela Holguin Cuellar ile Cumhurbaşkanlığı’nda gerçekleştirdiği ve bir buçuk saat süren baş başa görüşmenin ardından basına açıklamalarda bulundu.

Tatar, görüşmenin verimli geçtiğini ifade ederek, Holguin'in daha önce sunduğu altı aylık raporun memnuniyet verici olduğunu belirtti. Tatar söz konusu raporda, Kıbrıs’ta yeni bir müzakere süreci için ortak bir zemin bulunmadığının açıkça ifade edilmesinin önemli olduğunu vurguladı.

Guterres'in ekim 2024'te New York'ta yapılan gayri resmi buluşmada da ortak zeminin olmadığını ifade ettiğini, bunun iki devletin iş birliğiyle neler yapılabileceğinin konuşulmasına zemin yarattığını kaydetti.

Tatar, ekim ayında New York'taki yemekte, Kıbrıs Rum tarafının mülk meselesiyle ilgili insanları tutuklayıp, terörize ederek baskı unsuru yaratmaya çalışmasını tasvip etmediklerini ifade ettiğini belirten Tatar, bu görüşmede de Guterres'in konuya hassasiyet gösterdiğini anlattı.

İş birliği konuşuluyorsa ve Kıbrıs’ta yeni bir atmosfer oluşmaktadır ifadelerine saygı gösterilecekse mülkiyet konusunda böyle bir yaklaşımın asla kabul göremeyeceğini dile getiren Tatar, bu davranışın yapılan çalışmaları baltalayacağını vurguladı.

"RUM TARAFININ TERÖRİZE HAREKETLERİ ARTARAK DEVAM EDİYOR"

Tatar ilgili toplantıda bu konuyu gündeme getirdiğinde Hristodulidis'in sessiz kaldığını kaydetti. Mart'tan bugüne işin boyutunun değiştiğini, "terörize hareketlerin" artarak devam ettiğini söyleyen Tatar, diğer konularda ilerleme kaydedilmesi ve temmuzda gerçekleşecek olası toplantının anlamlı olması için bu "terör faaliyetlerinin" durması gerektiğini vurguladı.

Tatar, mevcut küresel konjonktürde, güvenliğin korunması ve sürdürülmesinin daha da önem kazandığını söyledi. Bu süreçte Kıbrıs Türk tarafının, her zaman olduğu gibi, temas ve diyalog zemininde hareket etmeye devam ettiğini belirten Tatar, Kıbrıs’ın geleceğine yönelik, her iki halkın da faydasına olacak çalışmaları sabırla ve cesaretle yürüttüklerini aktardığını da belirtti.

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin tek taraflı olarak Kıbrıs Cumhuriyeti unvanını kullanarak uluslararası ayrıcalıklardan faydalandığını ve ekonomik gelişim ve tanınma imtiyazlarını bu şekilde elde ettiğini ifade ettiğini belirten Tatar, Kıbrıs Türk tarafı ambargo ve izolasyonlar altında her türlü mağduriyeti yaşarken, bu dönemde turizm, yükseköğretim ve mülkiyet konularında yapılan baskıların halkı sindirmeye yönelik olduğunu belirtti.

"YAPILAN SALDIRILAR, BİZE DİZ ÇÖKTÜRMEYİ AMAÇLAYAN BİR HESAP HATASI"

Tatar, "Bu yeni atmosferde ve her iki halkın yararına olacak projelerin gündemde olduğu bir dönemde yapılan saldırılar, bize diz çöktürmeyi amaçlayan bir hesap hatası." dedi.

Holguin'in 1 Temmuz tarihinde raporunu yazmaya başladığı döneme kıyasla adadaki durumun köklü şekilde değiştiğini ifade eden Tatar, aradan geçen 8-9 aylık sürede Kıbrıs Türk halkını doğrudan etkileyen bir dizi baskıcı ve terörize edici uygulamanın hayata geçtiğini söyledi.

"BU DÜZELTİLMEZSE, DİĞER KONULARIN SAĞLIKLI BİR ŞEKİLDE GÖRÜŞÜLMESİ DE MÜMKÜN OLAMAZ"

Görüşmede Holguin'e, özellikle mülkiyet konusundaki yaklaşımın Kıbrıs Türk tarafında büyük üzüntü yarattığını ve bu tutumun samimiyetsizlik içerdiğini dile getirdiğini söyleyen Tatar, Holguin'e bu konuyu Guetteres'e iletmesini istediğini belirterek, "Bu konunun tolere edilecek bir tarafı yok. Eğer bu düzeltilmezse, diğer konuların sağlıklı bir şekilde görüşülmesi de mümkün olamaz." dedi.

Tatar, her iki tarafın yararına olacak gerçekçi düzenlemelere açık olduklarını ve bu tür yapıcı önerilerin Kıbrıs Türk tarafı tarafından kabul göreceğini belirtti. Samimiyetlerini bir kez daha vurguladıklarını söyleyen Tatar, Holguín’e süreci sürdürme çabaları ve iki taraf arasında diyalog ile iş birliği kültürünün gelişmesi için gösterdiği çaba nedeniyle teşekkür etti.

Tatar, Holguin'in Atina’dan Ankara’ya geçerek Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüşeceğini belirtti.

SORULAR

Holguin'in ile yeniden görüşüp görüşmeyeceği ilişkin bir soru üzerine Tatar, "Şu anda bir tarih yok… Gelişmelere bağlı." yanıtını verdi.   

Rum Lider Nikos Hristodulidis ile Holguín huzurunda "üçlü görüşme" yapma konusunda basında bazı haberler yer aldığına işaret eden Tatar, buna gerek olmadığını, mal-mülk meselelerinden dolayı büyük bir rahatsızlık olduğunu ve bu konular düzeltilmeden üçlü görüşmenin kimseye fayda sağlamayacağını ifade ettiğini söyledi.

Tatar, mülkiyet gerekçesiyle son günlerde Rum Yönetimi'nde yapılan tutuklamalara karşı BM’nin tutumuna ilişkin bir soruyu yanıtında, "Birleşmiş Milletler bu işi tasvip etmiyor." ifadesini kullandı.

Holguín’in bu Kıbrıs ziyaretinde, mülkiyet meselesinde yaşanan gelişmelerin bir evvelki pozisyondan "daha da kötü noktada" olduğuna belirten Cumhurbaşkanı Tatar, bugünkü görüşmede, Cenevre’de uzlaşılan altı iş birliği inisiyatifi ve temmuzda yapılması planlanan gayri resmi toplantıda bir ilerleme kaydedilebilmesi için mal-mülk konusundaki "çağdışı zihniyetin" ortadan kalması gerektiğini ifade ettiğini söyledi.

"Burada bir devlet vardır. Bu devletin Anayasa'sı, yasaları, icraatları vardır. Burada bir halk vardır ve bu halkın ekonomik beklentisi vardır. Kendi yaşamını sürdürme zorunluluğu vardır. Bütün bunların olabilmesi için Türkiye’nin de desteğiyle ve halkın da gayretleriyle burada yatırımlar yapılmıştır… Araziler bambaşka bir ekonomik değere ulaşmıştır." diyen Tatar, Güney Kıbrıs’ın mülkiyet konusundaki tavrını "bir saldırı" olarak nitelendirdi.

Mal-mülk konusundaki son gelişmeleri Guterres’le görüşmesini ve Kıbrıs Türk tarafının rahatsızlığını dile getirmesini Holguín’den talep ettiğini belirten Tatar, yeni atmosferin devamı için bu Kıbrıs Rum tarafının bu faaliyetlerinin durması gerektiğini söyledi.