Disiplin Tüzüğü duruşmasında söz alan Başsavcı Yardımcısı Usanmaz: Tüzük laiklik ilkesine aykırı değil

Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) ve Kıbrıs Türk Orta Eğitim Öğretmenler Sendikası'nın (KTOEÖS), Ortaokullar ile Ortaöğretim Kurumları İçinde ve Dışında Uyulacak Kurallar ve Disiplin (Değişiklik) Tüzüğü'ne yapılan düzenlemeye karşı 21 Nisan tarihinde Anayasa Mahkemesi'ne açtığı davanın 4'üncü duruşması bugün görüldü.

Sabah saatlerinde başlayan duruşma, saat 15.30 sıralarında sona erdi. Dava, karar için süresiz ertelendi.

Öğretmen sendikaları, davanın duruşması öncesinde Girne Kapısı'ndaki Atatürk büstüne çelenk bıraktı, saygı duruşunda bulundu.

MAVİŞ

Saygı duruşu sonrası açıklama yapan KTÖS Genel Sekreteri Burak Maviş, Bakanlar Kurulu ve Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu’nu Atatürk İlke ve İnkılaplarının çizdiği yola davet etti. Maviş, "Tüzük, Kıbrıs Türk toplumunun bilimsel eğitimini ve laik yaşamını tehdit eder noktaya gelmeden, yaşamı ve bilimi merkezine alarak doğru yol dönmeleri noktasında bir kez daha çağrımızı yapıyoruz." dedi.

EYLEM

KTOEÖS Başkanı Selma Eylem ise, "İki tane yolumuz var; bir tanesi Atatürk’ün işaret ettiği çağdaş ilerici, özgürlükçü bir yol, diğeri ise kadının, bilimin ve cinsiyet eşitliğini yok sayıldığı yol." diye konuştu.

Konuşmaların ardından öğretmenler, daha sonra mahkemeler önüne geldi.

MAHKEMEDE EMARELER SUNULDU

Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Mahkeme Başkanı Bertan Özerdağ başkanlığında yapılan duruşmada, öğretmen sendikalarını temsilen Avukat Öncel Polili de hazır bulundu.

Duruşmada, Başsavcı Yardımcısı Cemaliye Usanmaz ile savunma avukatı Öncel Polili, mahkemede ilk olarak davaya ilişkin emareler sundu, ardından hitapta bulundu.

AVUKAT POLİLİ: TÜZÜKTEKİ DEĞİŞİKLİK ANAYASA'YA AYKIRI

Mahkemeye hitapta bulunan Avukat Öncel Polili, Bakanlar Kurulu'nun Disiplin Tüzüğü'nde yaptığı değişikliğin Anayasa’ya "aykırı" olduğunu savundu.

Okullarda kılık-kıyafetle ilgili bir sorun çıktığında, bu sorunun okul içinde çözüldüğünü belirten Polili, ancak 14 Mart'ta çıkan tüzüğün ülkede "kaos" yarattığını öne sürdü.

Polili, tüzüğün "laiklik", "eşitlik" ve "hukukun üstünlüğü" ilkelerine aykırı olması sebebiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurduklarını belirtti.

"BAŞÖRTÜSÜ DİNİ BİR SEMBOL OLMASININ YANI SIRA SİYASİ BİR KARAR"

Okul yönetimlerinin başörtüsünü bir "siyasi sembol" olarak değerlendirdiğini ve AİHM kararlarında da bunun belirtildiğini kaydeden Polili, bu kararlarda başörtüsünün dini bir sembol olmasının yanı sıra "siyasi bir karar" olduğunun da belirtildiğini dile getirdi.

Tüzükte yer alan Anayasa’ya aykırı maddelerin olduğunu savunan Polili, Anayasa’nın başlangıç kısmında temel, hak ve özgürlükler kısmından önce laiklik ilkesinin yer aldığına değinerek, bu unsurun laikliğe ne kadar önem verildiğinin bir göstergesi olduğunu ifade etti.

Anayasa'nın laiklik ilkesine büyük önem verdiğini belirterek, bazı maddelere değinen Polili, buna yönelik bazı örnekler de verdi.

"ANAYASA’DA LAİKLİK İLKESİ DİĞER MADDELERDEN DAHA ÇOK ÖN PLANDA"

Bu konunun ideolojik bir konu olduğunu ileri süren Polili, KKTC eğitim sisteminin laiklik üzerine kurulduğunu söyledi.

Atatürk ilke ve öğretilerinin KKTC Anayasası'nda da yer aldığına değinen Polili, Anayasa’nın çağdaş, bilim ve eğitim ilkelerinden de bahsettiğini ifade etti.

Dinin "istismara açık" olduğunu, bu yüzden Anayasa’nın din istismarına karşı özel önem verdiğini dile getiren Polili, Anayasa’da laiklik ilkesinin diğer maddelerden daha çok ön planda olduğunu belirtti.

Polili, Disiplin Tüzüğü'nde yapılan değişikliğinin tamamen "siyasi ve ideolojik" olduğunu iddia etti.

Avrupa ve ABD'deki okullardaki laiklik uygulamalarına değinen Polili, eğitimde dini sembollerin kullanılmasının istismara sebebiyet verebileceği için kısıtlandığını dile getirdi.

Dava konusu tüzükte murat edilenin "başörtüsü" olduğunu savunan Polili, Anayasa’nın laiklik ve hukukun üstünlüğü ilkesine aykırılık olduğunu ileri sürdü.

Başörtüsünün sadece bir dini inanç değil, aynı zamanda ibadet şekli olduğunu belirten Polili, tüzüğe göre, "başörtüsü takanlar inançlı, takmayanlar değil" iddiasında bulundu.

Tüzükte, Anayasa'nın bazı maddelerine aykırılık olduğunu savunan Polili, dava konusu tüzüğün Anayasa’nın eşitlik ilkesine de aykırı olduğunu ileri sürdü.

Polili, okullarda bütün siyasi ve dini semboller yasakken, başörtüsünün serbest bırakılmasının eşitlik ilkesinin ihlal edildiği anlamına geldiğini de dile getirdi.

BAŞSAVCI YARDIMCISI USANMAZ: TÜZÜK FIRSAT EŞİTLİĞİ İLE İLGİLİ BİRTAKIM DÜZENLEMELERİ İÇERİYOR

Mahkemeye hitapta bulunan Başsavcı Yardımcısı Cemaliye Usanmaz da, davacının Disiplin Tüzüğü değişikliğine eklenen düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla dava açtığını dile getirdi.

Dava konusu tüzük değişikliğiyle ilgili bilgi veren Usanmaz, 1998 yılında kılık-kıyafet konusuyla ilgili yönetmeliğin okul yönetimlerine verildiğini anımsattı.

İki öğrencinin başörtüsüyle okula gelmek istemesi sebebiyle böyle bir tüzük değişikliğinin gündeme geldiğini ifade eden Usanmaz, bunun üzerine dava konusu tüzüğün hazırlandığını kaydetti.

Söz konusu tüzükte dini inanca göre değil, kıyafete göre bir çalışma yapıldığını belirten Usanmaz, tüzükte "fırsat eşitliği" ile ilgili birtakım düzenlemelerin olduğunu kaydetti.

"TÜZÜK LAİKLİK İLKESİNE AYKIRI DEĞİL"

Tüzükteki maddelere değinen Usanmaz, din ve vicdan özgürlüğünün laiklik ilkesi içerisinde yer alan bir unsur olduğunu belirtti.

Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne göre, bu sözleşmeye taraf ülkelerin çocuğun din ve vicdan özgürlüğüne saygı göstermesi gerektiğini ifade eden Usanmaz, bu husus dikkate alındığında 18 yaş altı çocukların da bu haklara sahip olduğunu kaydetti.

Türkiye'nin 2012 yılından sonra dayatmacı laiklik anlayışından vazgeçtiğini ifade eden Usanmaz, evrensel laiklik anlayışının hakim olduğunu dile getirdi.

Huzurdaki davada mahkemenin evrensel laiklik anlayışını dikkate alması gerektiğini belirten Usanmaz, davaya konu tüzüğün bu anlamda laiklik ilkesine aykırı olmadığını dile getirdi.

Usanmaz, söz konusu Disiplin Tüzüğü'nün bu kriterlere uygun hazırlandığını ifade etti.

Dini bir sembol kullanımının, laiklik ilkesine aykırı olduğuna yönelik bir bulgunun olmadığını belirten Usanmaz, söz konusu tüzükte zorlama olmadığını, din ve vicdan özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini kaydetti.

Usanmaz, davacı tarafın öne sürdüğü "eşitlik ilkesine aykırılık" iddiasına değinerek böyle bir yaklaşımın olmadığını ifade etti.

Mahkeme heyeti tarafların hitaplarını bitirmesinin ardından davayı, karar için süresiz erteledi.

POLİLİ: DURUŞMA SÜRECİ HIZLI BİR ŞEKİLDE TAMAMLANDI

Öte yandan, duruşma sonrası basına açıklama yapan Avukat Öncel Polili, bugün Disiplin Tüzüğü’ndeki değişikliklerle ilgili duruşmayı tamamladıklarını ifade etti.

Uzun bir duruşma olduğunu kaydeden Polili, tarafların argümanlarını mahkemeye sunduğunu ifade etti.

Duruşma sürecinin hızlı bir şekilde tamamlandığını kaydeden Polili, "Artık mahkemenin kararını bekliyoruz. Mahkemenin kararının tarihi şu anda belli değildir. Ancak çok uzun bir zaman alacağını sanmıyoruz." dedi.

---

KTÖS ve KTOEÖS, Disiplin Tüzüğü’nde yapılan düzenlemeye karşı 21 Nisan Pazartesi günü Anayasa Mahkemesi'nde dava dosyalayarak, yürütmenin durdurulması talebiyle de ara emri başvurusunda bulunmuştu.

TÜZÜK DEĞİŞİKLİKLERİ

Hükümetin 15 Mart'ta yürürlüğe giren ancak 25 Mart'ta tepkiler üzerine geri çektiği ortaöğretimde kılıf kıyafet düzenlemelerini içeren disiplin tüzük değişikliği, bone üstü bandana formülüyle, çocukların okula başlarını kapatarak girmelerine imkan tanıyordu.

İkinci kez yapılan ve 8 Nisan'da yürürlüğe giren tüzük değişikliğiyle ise, liselerde başörtüsü serbest bırakılmış, ortaokullarda ise kıyafet uygulamaları okul yönetimlerinin inisiyatifine bırakılmıştı.