Bozuk makinaya kira, yakıt kalitesiz, filtre yok: Devlet Aksa'ya el koymalı

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen), Aksa Enerji Kalecik Akaryakıt Enerji Santrali'nde bu sabah bir eylem gerçekleştirdi.

El-Sen üyelerinin yer aldığı eyleme bazı siyasiler, sendika ve oda yetkilileri de destek verdi.

Eylem sırasında Aksa'yı çeviren tellerin üzerine, "Kalecik 3" sözleşmesinin ve imzacı yönetim kurulu üyelerinin fotoğraflarının yer aldığı "Sizler vatansever, bizler vatanperveriz" yazılı pankart ile, sözleşmenin onaylandığı ilgili Meclis komitesinin üyelerinin fotoğraflarının basıldığı pankart asıldı.

El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu ve El-Sen Genel Sekreteri Hüseyin Peksever'in yanı sıra eyleme katılan Hür İşçi Sendikaları Federasyonu (Hür-İş) ve Kamu İşçileri Sendikası (Kamu-İş) Genel Başkanı Ahmet Serdaroğlu, Kamu Görevlileri Sendikası (Kamu-Sen) Başkanı Metin Atan, Kıbrıs İşçi ve Emekçi Sendikaları Federasyonu (KİEF) ve Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası (KTAMS) Başkanı Güven Bengihan, Kıbrıs Türk İşçi Sendikaları Federasyonu (Türk-Sen) Başkanı Arslan Bıçaklı, Kıbrıs Türk Makine Mühendisleri Odası (KTMMO) Başkanı Ayer Yarkıner, Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) Genel Sekreteri Burak Maviş, Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) İskele Milletvekili Fide Kürşat ve Bağımsızlık Yolu (BY) Genel Sekreteri Umut Ersoy da birer konuşma yaptı.

"BOZUK MAKİNAYA KİRA ÖDENİYOR, KALİTELİ YAKIT KULLANILMIYOR"

İlk sözü alan El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu, bir yılda fosil yakıt ücretlerinde bir artış yaşanmadığı halde elektriğe zam yapıldığını belirterek, Aksa ile ilgili şu iddia ve eleştirileri dile getirdi:

"7 numaralı makine 8 aydır bozuk ve bu halk bu makineye kira bedeli ödüyor. Aksa kaliteli yakıt getirmiyor. Filtre kullanmıyor. Havamıza doğrudan kükürt yayıyorlar. Tüm yetkili merciler buna sessiz kalıyor."

"AKSA'YA BİR YILDA ÖDENEN MİKTARLARLA KIB-TEK AYAĞA KALDIRILABİLİRDİ"

Ardından söz alan KTMMO Başkanı Ayer Yarkıner ise Aksa'nın bir yıl içinde 50 milyon dolarlık yatırımla 79.5 milyon dolarlık kar elde ettiğini işaret ederek, "Santralin kapasitesi, Kalecik Sözleşmesi de halk için yapılmadı, Aksa'nın sürdürülebilirliği için imzalandı." iddiasında bulundu. Yarkıner, "Bunların hepsi planlı. 'Kıb-Tek'i nasıl çökertiriz' mantığıyla hareket ediliyor. Bu ülkenin insanları vahşi bir şekilde sömürülüyor. Toplum, El-Sen'in yanında yer alsın. Aksa üretmeyen santralleri Kıbrıs'a getirdi. Aksa'ya bir yılda ödenen miktarlarla Kıb-Tek ayağa kaldırılabilirdi." dedi.

Ayer Yarkıner, KKTC'nin enerji sorunu olmadığını, sorunu yaratanların ülkeyi yönetenler ve Kıb-Tek'in başına getirilenler olduğunu savundu.

"DEVLET, AKSA'YA EL KOYMALI VE ELEKTRİĞİ KONTROL ETMELİ"

Türk-Sen Başkanı Arslan Bıçaklı da, devletin Aksa'ya el koymasını istediği ve halka da kurum ve kuruluşlarına sahip çıkma çağrısında bulunduğu konuşmasında şunları söyledi:

"Devlet dediğin bir yapının okulu, enerjisi, kurulu kuruluşu olur. Bizde ne olur? Havalimanı var mı yok, sattılar. Okulların yarısı özele teslim edildi, sağlığın yarısı özele teslim edildi, telefonun bir çoğu devredildi. Enerji peki? Bir yılda Aksa'ya ödenen miktar ile kuruma (Kıb-Tek) onlarca cihaz alınabilir böylece ne kuzeye (Türkiye) ne de güneye (Rum kesimi) mecbur kalırsın. Bu sektör özele devredilemez. 'Kalecik 3' sözleşmesinin imzalanmasıyla 15 yıl daha uzatıldı. Elektrik daha da pahalı satılıyor. Devlet bir kurumu elden çıkarmak isterse eğer bilerek ve isteyerek, o kuruma yatırım yapmaz ve gerekçe sunulur. Sonra da bahaneleri ortaya atarlar. O halde sen neden o koltuklarda oturuyorsun? Devlet, Aksa'ya el koymalı ve elektriği kontrol etmeli. Esas konu kurum ve kuruluşlara yatırım yapmayacaksın. Ellerinde olsa Kıb-Tek'i özelleştirip hemen teslim edecekler. Bundan önceki hükümetler de yaptı ona buna peşkeş çekmeye çalıştılar, beceremediler. Bizim 8 tane görev şehidimiz var, buradakiler sadece çalışmıyor alın teriyle bugünlere geldi. Toplumun malına sahip çıkmaya devam edeceğiz.

Devlet sadece 10 tane Mercedes'in içinde gezen 10 tane bakan olamaz. Kıbrıs Türk Hava Yolları (KTHY) için 'Bir günde battı.' dediler, iki üç şirkete bizi mecbur ettiler. Örnek olsun KTHY ve toplumun malı olan kuruluşlarına sahip çıksın. 10 tane bakanın insafına bırakılmamalı kuruluşlarımız."

"KALECİK SÖZLEŞMESİ İPTAL EDİLSİN"

El-Sen Genel Sekreteri Hüseyin Peksever ise 2003 yılında Aksa ile imzalanan ve 2023'te 15 yıllığına uzatılan Kalecik'e ilişkin sözleşmenin iptal edilmesi çağrısı yaptı.

"KURUMLARIMIZA YA SAHİP ÇIKACAĞIZ YA DA TEK TEK YOK OLUP GİDECEĞİZ"

KİEF ve KTAMS Başkanı Güven Bengihan da konuşmasında, kurumlara sahip çıkacaklarını vurgulayarak, "El-Sen'in yanındayız. Kurumlarımıza ya sahip çıkacağız ya da tek tek yok olup gideceğiz." diye konuştu.

"HER AY 1000 LİRALIK FATURAMIZIN 280 TL'Sİ AKSA'YA GİDİYOR"

KTÖS Genel Sekreteri Burak Maviş de yaptığı konuşmada şunları kaydetti:

"Her ay 1000 liralık faturamızın 280 TL'si Aksa'ya gidiyor. Kıb-Tek, hükümetin değil. Belki de bugün Kıb-Tek iyi yönetilmiş olsaydı faturaların yarısını ödeyecektik. Elektriklerimiz kesiliyor. El-Sen'in yanında olmaya devam edeceğiz. (Ercan) Havalimanı da bizimdir. Bir gün bir hükümet gelecek ve Ercan ve Aksa kamulaştırılsın diyecek."

"AZ YAKMAMIZA RAĞMEN ELEKTRİĞE DAHA FAZLA ÖDÜYORUZ"

Yüksek elektrik faturalarına dikkat çeken Hür-İş ve Kamu-İş Başkanı Ahmet Serdaroğlu ise şöyle konuştu:

"Aksa kimdir? Yıllar önce 'halkın yararına olacak' diye ülkede faaliyete başlayan bir kurumdur. Türkiye'de elektrik fiyatı daha ucuz, insanlar çatır çatır elektrik kullanıp daha az elektrik ödüyor. Bizler daha fazla elektrik ödüyoruz az yakmamıza rağmen. Halk olarak artık karar vermemiz gerekiyor. Sandıkta eğer gidip bunlara oyları vermeye devam edersek aynı fiyatları ödemeye devam edeceğiz. Başka ülkelerde çoğunluklar azınlıkları yönetir, bizim ülkede azınlık çoğunluğu yönetiyor. Halk korkuyor. Aldığımız tüm maaşların kuruşu kuruşuna bunlar cebine gidiyor. El-Sen'e sahip çıkalım."

"KIB-TEK BİRİLERİNE PEŞKEŞ ÇEKİLİYOR"

Kamu-Sen Başkanı Metin Atan da konuşmasında Kıb-Tek'in bitirilmeye çalışıldığı iddiasını dile getirdi:

"Kurumlarımız peşkeş çekiliyor. Kıb-Tek'in yaptığı eyleme herkes destek olmalı ve hükümete soru sormalı. Hükümet başa geldiğinden beri Kıb-Tek'i bitirmek için elinden geleni yapıyor. Kurum birilerine peşkeş çekiliyor. Zamanında KTHY de peşkeş çekildi. Ercan da (Havalimanı) bizim değil. Kıb-Tek'i de bunun gibi yapacaklar. Sonuna kadar mücadelemizi sürdüreceğiz."

"AKSA İLE İLİŞKİ SONA ERMELİ"

Sendika ve oda yetkililerinin ardından eyleme desten veren siyasiler de söz aldı.

BY Genel Sekreteri Umut Ersoy, Aksa ile ilişkinin sonlandırılmasını istedi: 

"Enerji maliyetleri arttığı sürece enflasyon da artıyor. Bütün üretimin temelinde enerji var. Çözüm ne özelleştirme ne kamulaştırmadır. Tablo belli; halkımızın cebinden alınıp Cemil Kazancı'nın cebine katılıyor. Kazancı'nın cebine giren parayla okullar yapılırdı. Aksa ile ilişki sona ermeli."

"KIB-TEK'İ KİMSEYE YEM ETMEYECEĞİZ"

CTP İskele Milletvekili Fide Kürşat da konuşmasında, şu ifadeleri kullandı:

"Kamu İhale Yasası'nda yapılan değişiklikle Kalecik Sözleşmesi'nin önü açıldı. Bizler ilk günden beri Kıb-Tek'in siyasetten arındırılması gerektiğini söylüyoruz. Yakında bu arkadaşlar gidecek ve kurumlarımız yeniden ayağa kalkacak ve kurumu kimseye yem etmeyeceğiz. Kıbrıs Türk halkını da kurumlara sahip çıkmaya davet ediyorum. Bugün birçok kurumumuz diz çöktü. Halk çok kalitesiz bir yaşam sürüyor."

AKSA HAKKINDA

Aksa, 2003 yılında faaliyete geçen Kalecik Enerji Santrali'nde akaryakıtla KKTC için elektrik üretimi yapıyor.

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek) ile Aksa arasında 2003 yılında 5 yıllık sözleşme yapılmış, 2009 yılında ise 15+3 yıllık yeni sözleşme imzalanmıştı.

Aksa ile olan sözleşme uzatmasız 2024 Mart ayı itibarıyla sona erecekti.

İhalesiz Aksa’ya 15 yıl daha sözleşmesinin yenilenmesinin önünü açan Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısı 17 Nisan 2023 tarihinde Meclis Genel Kurulu’ndan geçmiş, 25 Nisan'da da Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girmişti.

13 Temmuz 2023 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu ile kablo ile enterkonnekte sistemine geçiş sürecinde 15 yıl süresince ihalesiz Aksa'dan enerji alımının önü açılmıştı.

19 Temmuz 2023 tarihinde de Aksa ile Kıb-Tek arasında 15 yıllığına alım garantili "Kalecik III" adı altında sözleşme imzalanmıştı.