"Adadaki iki taraf arasındaki iş birliği kültürünün geliştirilmesine çabalarımızı sürdüreceğiz"

Türkiye Cumhuriyeti (TC) Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, 16-17 Temmuz'da New York'ta tertiplenen Kıbrıs Konulu Genişletilmiş Gayriresmi Toplantısı'na ilişkin bilgilendirmelerde bulundu.

ABD'nin New York kentinde, Birleşmiş Milletler (BM) ev sahipliğinde düzenlenen Kıbrıs konulu Genişletilmiş Formatlı Gayriresmi Toplantı’nın sona ermesinin ardından açıklama yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, görüşmelerin “yapıcı” geçtiğini belirtmişti.

 

Cenevre’de üzerinde mutabık kalınan altı güven artırıcı önlemin dördünde ilerleme kaydedildiğini ifade eden Guterres, mayınlarla ilgili uygulamanın ise teknik detayların tamamlanmasının ardından hayata geçirileceğini söylemişti.

 

Dört yeni geçiş noktasının açılması ve ara bölgede güneş enerjisi kullanımına yönelik sistemin kurulmasına ilişkin görüşmelerin ise sürdüğünü belirten Guterres, sürecin adım adım ilerlediğini kaydetmişti.

 

Ayrıca, dört yeni konuda da uzlaşı sağlandığını açıklayan Guterres, bunların sivil toplumun katılımını sağlayacak bir danışma organının oluşturulması, kültürel mirasın paylaşımı, hava kalitesinin izlenmesi ve mikroplastik kirliliğiyle mücadele olduğunu ifade etmişti.

Mart ayında Cenevre'de düzenlenen Kıbrıs Konulu Genişletilmiş Gayriresmi Toplantısı'nda, iki halkın yararına iş birliğinin geliştirilebileceği alanların ele alındığını ve bu çerçevede 6 başlık üzerinde mutabık kalındığını hatırlatan Keçeli, 16-17 Temmuz'da New York'ta tertiplenen ikinci toplantıda, aradan geçen dört ayda söz konusu iş birliği başlıklarında kaydedilen gelişmelerin gözden geçirildiğini belirtti.

Keçeli, bu çerçevede, Gençlik Teknik Komitesi'nin kurulması, mezarlıkların restorasyonu ile çevre ve iklim değişikliği başlıklarında arzu edilen düzeyde ilerlemenin sağlanabildiği, adadaki mayınların temizlenmesi başlığında ise tarafların çalışmalara başlanmasına imkan sağlayacak mutabakata çok yakın olunduğu ve sadece bazı teknik ayrıntıların nihaileştirilmesi gerektiğine dikkati çekti.

Mart ayında tespit edilen 6 başlıktan kalan diğer ikisi olan dört yeni sınır kapısının açılması ve Ara Bölge'de güneş enerjisinden elektrik üretimi konularında ise Birleşmiş Milletlerin (BM) tüm gayretleri ve Türk tarafının tüm yapıcı çabalarına rağmen ilerleme kaydedilmesinin henüz mümkün olamadığını belirten Keçeli, şunları kaydetti:

"Sınır kapıları konusunda Türk tarafı BM tarafından toplantıda sunulan uzlaşı önerisini iyi niyetli bir yaklaşım sergileyerek kabul etmiş olsa da Rum tarafının her aşamada yeni koşullar öne sürmesi, sözünde durmaması, yıllardır tekrar ettiği ve kabul görmeyen bazı önerileri ısrarla yeniden gündeme getirmesi sonuca ulaşılmasını imkansız kılmıştır. Keza, Ara Bölge'de güneş enerjisinden elektrik üretimi alanında da Rum tarafının uzlaşmaz tutumu ilerlemenin önündeki yegane engeli oluşturmuştur. Bu iki alanda ilerleme sağlanmasına yönelik görüşmeler önümüzdeki dönemde adada taraflar arasında, BM Genel Sekreteri'nin (Antonio Guterres) Kıbrıs konusundaki Şahsi Temsilcisi Cuellar'ın (Maria Angela Holguin Cuellar) desteğiyle devam edecektir."

Sözcü Keçeli, New York toplantısında Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) lideri Nikos Hristodulidis'in sivil toplum angajmanına yönelik bir istişari mekanizma oluşturulması, kültürel eserlerin değişimi, hava kalitesi yönetimi ve mikroplastiklerden kaynaklanan kirlilikle mücadele olmak üzere dört yeni iş birliği alanı üzerinde çalışılması konusunda mutabık kaldığını, bu yeni başlıklara dair görüşmelerin de ilerleyen dönemde adada yapılacağını bildirdi.

Guterres'in, eylülde BM Genel Kurulu yüksek düzeyli haftası marjında iki liderle üçlü bir görüşme gerçekleştirmesinin ve yıl sonuna kadar da üçüncü bir genişletilmiş formatlı gayriresmi toplantı düzenlenmesinin öngörüldüğünü aktaran Keçeli, "Türkiye, KKTC tarafıyla yakın eşgüdüm ve istişare halinde, New York toplantısına, Cenevre toplantısında da olduğu gibi adadaki iki devletin arasındaki iyi komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesi yönünde kayda değer adımların atılabilmesini sağlamak amacıyla katılmıştır. Dört yeni iş birliği alanı üzerinde uzlaşılabilmesi, adadaki komşu iki devletin ileride çözüm sonrasında da girişeceği iş birliğinin zeminin hazırlanmasına hizmet etmektedir." ifadelerini kullandı.

Keçeli, öte yandan, Rum tarafının "iş birliği" kelimesini dahi telaffuz etmeye yanaşmadığı bir atmosferde bu gibi sınırlı kazanımların dahi ancak büyük gayretler sonucunda elde edilebildiğinin altını çizerek, şöyle devam etti:

"İki halkın gündelik hayatına doğrudan ve olumlu etkisi olacak, yeni sınır kapılarının açılması gibi alanlarda Rum tarafının uzlaşmaz tutumunun ilerlemeyi engelliyor olması üzüntü vericidir. Rum tarafının bu zihniyeti, Kıbrıs meselesinde KKTC Cumhurbaşkanı Sayın Tatar’ın iki devletli çözüm vizyonunun dışında bir çözümün neden mümkün olmadığını da esasen son derece net bir şekilde ortaya koymaktadır. Türkiye olarak önümüzdeki süreçte de adadaki iki taraf arasındaki işbirliği kültürünün geliştirilmesine yönelik çabalarımızı iyi niyetle ve Kıbrıs Türk tarafıyla yakın istişare halinde sürdüreceğiz."