Yunan basınına konuşan Erdoğan'dan "KKTC'nin hidrokarbon önerisi masada" hatırlatması

Haber Merkezi - Ramazan Adnan

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yunanistan'da yayımlanan Kathimerini gazetesine verdiği röportajda, 7 Aralık'ta Atina'ya yapması planlanan ziyaret öncesinde Türk-Yunan ilişkilerine dair soruları yanıtladı.

Erdoğan, uyuşmazlıkların diyalog yoluyla ele alınması ve ortak paydada buluşulması halinde herkesin kazançlı çıkacağını vurgulayarak, Türkiye ile Yunanistan'ın son dönemde ilişkilerini bu anlayış çerçevesinde şekillendirme yönünde gayet iyi bir ivme yakaladığını kaydetti.

ENERJİ ALANINDA İŞ BİRLİĞİ

Ege ve Doğu Akdeniz'de enerji rezervlerinin olup olmamasının kendisinin kişisel kanaatinden öte bilimsel araştırmalar sonucunda tespit edilebilen bir husus olduğuna işaret eden Erdoğan, bu konuda umut verici çalışmalar yapıldığını kaydetti.

Tayyip Erdoğan, Akdeniz ve Ege'nin doğal kaynaklar açısından zengin bir havza olduğuna işaret ederek mevcut uluslararası konjonktürde enerji güvenliğinin sağlanmasının ve muhafazasının stratejik açıdan elzem bir konu haline geldiğini ifade etti.

Bu manada özellikle Akdeniz'de iş birliği potansiyeli ve imkanları olduğunu belirten Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, böyle bir iş birliği potansiyelinin değerlendirilmesinin hem bölge ülkelerinin enerji güvenliğine hem de siyasi meselelerin çözümüne katkıda bulunabileceğini kaydetti

HİDROKARBON ÖNERİSİNİ HATIRLATTI

Buradaki potansiyelin siyasi açıdan suiistimal edilmeye çalışılmasının bu kaynakların kullanılamaması riskini de beraberinde getireceğini belirten Erdoğan, şöyle konuştu:

"Biz enerjinin tüm ülkeler ve toplumlar arasında iş birliği ve ortak kazanım unsuru olduğunu düşünüyoruz, uyuşmazlıkları diyalog yoluyla çözmek istiyoruz. İş birliğini tercih ediyoruz ve buna hazırız. Bu nedenle daha önce iki defa kapsayıcı nitelikte Doğu Akdeniz'deki fırsatlar için konferans düzenlenmesini önermiştim. Maalesef, başta AB buna sessiz kaldı. Sessiz kalmak sorunları çözmüyor. Keza, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ada'da kapsamlı çözüme kadar rezervlerin ortak işletimi ve gelir paylaşımını önerdi ve biz de bu öneriyi destekliyoruz. Bölgede başka ülkeler de bu yönde ilerlerken, Ada'daki iki taraf neden iş birliği yapamasın? Ege'de de iş birliği yapabileceğimiz pek çok konu var. Her şey halklarımızın ve sonraki nesillerimizin huzur ve refahı için."

HİDROKARBON ÖNERİSİ NELER İÇERİYOR?

Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, 1 Temmuz 2022 tarihinde sunduğu iş birliği önerileri arasında yer alan "hidrokarbon" başlığı ile ilgili şu detayları paylaşmıştı.

"Biz Kıbrıs Türk tarafı olarak krizlerin çözümü için hep diplomasi yolunu seçtik. Bu anlayışla iki tarafa da ait olduğu ilgili tüm kesimlerce kabul edilen hidrokarbon kaynaklarına ilişkin iş birliği irademizin teyidi olarak Rum liderliğine yeni bir öneri yapmış bulunuyorum. Hatırlanacağı üzere 2011, 2012 ve nihayetinde 13 Temmuz 2019 tarihinde konuya dair iş birliği önerilerimiz masaya konmuştu. Halen masada olan bu önerilerimizin genel kuralını, iki tarafa da ait olan ada etrafındaki doğal kaynakların araştırılması, çıkarılması, kullanılması ve pazarlanması da dahil yönetilmesine ilişkin olarak, eşit sayıda ve eşitlik temelinde, BM gözetiminde, iki tarafın yetkili makamlarından temsilcilerin katılımıyla kurulacak bir komiteyle bu kaynaklara dair iki rızayla ortak karar alınması mekanizması oluşturmaktır. Bugün verdiğimiz önerimizde, bir açılım daha yaparak bahse konu iş birliği mekanizmanın kurulmasını müteakip, süreç içerisinde bir safhada halihazırda iki tarafın ayrı ayrı sözleşme imzaladığı şirketlerin de yetkilendirilerek bu mekanizmaya dahil edilebileceğini söylüyoruz. Bu önemli açılım, Rum tarafının ileri sürmekte olduğu kaygı ve gerekçeleri de ortadan kaldırmaktadır."

GYÖ'LER VE İŞ BİRLİĞİ ÖNERİLERİ

Dönemin Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis, 23 Mayıs 2022 tarihinde Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’a 6 sayfalık "Güven Yaratıcı Önlemler" teklifini içeren mektup iletmişti. 

Cumhurbaşkanlığı'ndan verilen yanıtta ise, Kıbrıs'ta iki taraf arasındaki güvenin yaratılmasına dair adımların, ancak iki tarafın egemen eşitlik ve eşit statü olarak tanımlanan müktesep haklarına dayalı olarak eşit fayda sağlayacak yeni, yaratıcı ve gerçekçi öneriler temelinde görüşülebileceği vurgulanmıştı.

Rum tarafının yeniden gündeme taşıdığı GYÖ'ler, Kapalı Maraş karşılığında, Ercan’ın Birleşmiş Milletler, Mağusa Limanı’nın Avrupa Birliği denetiminde uluslararası faaliyetlere açılmasını içeriyor.

Kıbrıs Türk tarafı ise buna karşılık "iki devletli çözüm" temelinde Rum yönetimine 1 Temmuz 2022'de, "hidrokarbon", "elektrik", "yenilenebilir enerji" ve "su" konularında iş birliği önerileri sunmuş, 8 Temmuz 2022'de ise önerilerini "29 mayınlı alanın temizlenmesi" ve "düzensiz göçle mücadele" konuları ile genişletmişti.