İran'ın en büyük limanındaki patlama: Sabotaj ihtimali araştırılıyor

İran'ın en büyük ticari limanında 26 Nisan Cumartesi günü meydana gelen şiddetli patlamada şu ana kadar 40 kişinin hayatını kaybettiği, binden fazla yaralı olduğu bildirildi.

Olay, İran'ın güneyinde Basra Körfezi kıyısında yer alan Bender Abbas kentindeki Şehit Recai Limanı'nda önceki gün öğlen saatlerinde yaşandı.

Patlamanın etkisinin elli kilometre ötede dahi hissedildiği ifade ediliyor.

İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ülkenin güneyinde bulunan limandaki patlamada kasıt veya ihmal olup olmadığının ortaya çıkarılması için güvenlik ve yargı kurumlarına talimat verdi.

Hamaney, İran'ın güneyinde Basra Körfezi kıyısında yer alan Bender Abbas Limanı'nda meydana gelen patlamaya ilişkin mesaj yayımladı.

Limanda meydana gelen acı verici olayın üzüntü ve endişeye neden olduğunu belirten Hamaney, patlamada hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifalar diledi.

Tüm yetkililerin "trajik ve yıkıcı olayların önlenmesi konusunda kendilerini sorumlu görmesi gerektiğini" vurgulayan Hamaney, limandaki patlamanın sabotaj olabileceği ihtimaline dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Emniyet ve yargı yetkililerinin, bu konuda kapsamlı soruşturma yaparak herhangi bir ihmal veya kasıt olup olmadığını ortaya çıkarmaları gerekmektedir."

Liman yetkilileri, birkaç konteynerin patlayarak büyük bir yangına neden olduğunu açıklamıştı.

Etkileri kilometrelerce öteden hissedilen patlama yakınlardaki binaların camlarını ve çatılarını havaya uçurdu; arabalara hasar verdi. Bölgenin üzerinde dün de siyah dumanlar yükselmeye devam etti.

Patlamanın nedeninin henüz belirlenemediği açıklanmıştı.

Olay bölgesinden gelen görüntülerde de limanın bir kısmının büyük hasar aldığı görülmüştü.

İranlı yetkililer, patlamanın sabotaj olduğuna dair şu ana kadar herhangi bir bulgu edinmediklerini açıklamıştı.

İran genelinde 28 Nisan Pazartesi günü bir günlük, Hürmüzgan bölgesinde üç günlük yas ilan edildi.

PATLAMANIN SEBEBİ NE?

Devlet medyasında yer alan haberlere göre, görgü tanıkları patlamanın bir yangının ardından meydana geldiğini ve "yanıcı maddelerin" depolandığı mühürsüz konteynerlere yayıldığını söyledi.

Hürmüzgan Kriz Yönetimi Genel Müdürü, "Bu olayın kaynağı Şehit Recai Limanı iskele bölgesinde depolanan birkaç konteynerin patlamasıdır." dedi.

Gümrük yetkilileri daha sonra bir açıklama yaparak patlamanın muhtemelen bir tehlikeli ve kimyasal madde deposunda çıkan yangından kaynaklandığını söyledi.

İran'da resmi açıklamalarda, Çin'den ithal roket yakıtının limanda depolandığına dair suçlamalar reddediliyor.

İran'daki sosyal medyada birçok kişi, büyük miktarda yanıcı maddenin limanda özensiz şekilde depolandığına yönelik eleştirilerini dile getirirken, Savunma Bakanlığı, yangının balistik füzelerinde kullanılması amaçlanan katı yakıt sevkiyatının yanlış yapılması nedeniyle çıktığı iddiasını yalanladı.

Savunma Bakanlığı, bölgede askeri kargo bulunmadığını bildirdi.

Savunma Bakanlığı Sözcüsü Rıza Talaeynik devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, "Yangın çıkan bölgede ve Şehit Recai Limanı'nda askeri yakıt veya askeri amaçlı herhangi bir ithalat veya ihracat yükü olmadı" dedi.

İRANLI MİLLETVEKİLİNDEN SABOTAJ İDDİASI: FAİLİ İSRAİL

Öte yandan İranlı üst düzey yetkililer Bender Abbas Limanı'ndaki patlamaya ilişkin sabotaj ihtimalini şimdilik dışlasa da Tahran Milletvekili Muhammed Sirac, patlamada İsrail'in parmağı olduğuna dair açık işaretler bulunduğunu iddia etti.

Tahran'dan yayın yapan Rokna haber sitesine konuşan Tahran Milletvekili Sirac, İran'ın Basra Körfezi kıyısında yer alan Bender Abbas Limanı'ndaki patlamanın sabotaj olduğunu öne sürdü.

Limandaki patlamaların dört ayrı noktada gerçekleştirildiğini iddia eden Sirac, "Patlamaların dört ayrı noktada meydana gelmesi, konteynerlerin içine patlayıcı madde konulduğu anlamına geliyor." dedi.

Doğal yangın ihtimalini reddeden İranlı milletvekili, "Kimyasallar genellikle sadece bir noktada alev alır ve bu tür eş zamanlı patlamalara neden olmaz. Bu konteynerler, nakliye sırasında patlayıcılarla donatılmış, hatta yerli acenteler tarafından kirletilmiş olabilir." diye konuştu.

Sirac, İsrail'in patlamaları gerçekleştirmek için uydular veya uzaktan kumandalı zamanlayıcı cihazlar kullanmış olma ihtimalini dile getirerek, "Konteynerlerin limanda en fazla hasara yol açacak zamanı tam olarak hesaplamışlardı. İsrail'in bununla ilgisi olduğuna dair açık işaretler mevcut." ifadelerini kullandı.

Cumartesi günkü patlama, İranlı ve ABD'li yetkililerin İran'ın nükleer programına ilişkin üçüncü tur görüşmeler için Umman'da bir araya geldikleri sırada meydana geldi.

ABD VE İRAN ARASINDA NÜKLEER MÜZAKERELER

ABD ve İran nükleer müzakerelerin üçüncü turunu 26 Nisan'da yaptı.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu özel elçisi Steve Witkoff arasında Ummanlı arabulucular vasıtasıyla Muskat'ta yapılan görüşme, Roma'daki ikinci turun ardından gelmiş, taraflar buradaki görüşmeyi "yapıcı" olarak nitelendirmişti.

Umman'da Tahran'ın nükleer programına ilişkin dolaylı görüşmelerin üçüncü turunun tamamlanmasının ardından ABD ile hala görüş ayrılıkları olduğunu belirten Arakçi, görüşmelerin bu kez çok daha ciddi geçtiğini söyledi.

Trump, İran'ın nükleer silah edinmesini engelleyecek ve ABD ile İsrail'in olası askeri saldırılarını önleyecek bir anlaşma istediğini belirten bir mektubu geçen ay İran'ın dini liderine iletmişti.

İran ise nükleer programını tamamen sökmek yerine sınırlamayı, karşılığında ise yaptırımların kaldırılmasını umuyor.

Bu hafta sonu Washington'ın koşullarını ortaya koyması bekleniyordu.

RUSYA, İRAN'A YARDIM EKİPLERİ VE YANGIN SÖNDÜRME UÇAKLARI GÖNDERDİ 

Rusya'nın Tahran Büyükelçiliği tarafından yapılan yazılı açıklamada, "İran'ın talebi üzerine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Acil Durumlar Bakanlığı'na bağlı uzman ekipler ile yangın söndürme uçaklarının derhal bölgeye gönderilmesi talimatı verdi." ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, Rus uzmanlardan oluşan yardım ekiplerinin Şehid Recai Limanı'ndaki yangın söndürme çalışmalarına yardımcı olacağı belirtildi.

İRAN: PROGRAM SİLAH GELİŞTİRME AMAÇLI DEĞİL

İran, uranyum zenginleştirmesini içeren nükleer programının nükleer silah geliştirme amaçlı olmadığını, yalnızca enerji üretimi gibi sivil amaçlar için sürdüğünü söylüyor.

Ancak küresel nükleer gözlemci Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) dahil birçok ülke ve kurum buna ikna olmuş durumda değil.

ABD'nin 2018'de resmi adı Ortak Kapsamlı Eylem Planı veya JCPOA olan mevcut nükleer anlaşmadan çekilmesinden bu yana İran, yaptırımları yeniden uygulama kararına misilleme olarak temel taahhütlerini ihlal etti.

Yaptırımlar, İran'ın uluslararası piyasalarda petrol satmasını engelledi ve ülkenin 100 milyar dolarlık dış varlıklarını dondurdu. Ekonomisi durgunluğa girdi ve para birimi rekor seviyelere geriledi, bu da enflasyonun yükselmesine neden oldu.

2015'te İran ve ABD, Çin, Fransa, Rusya, Almanya ve İngiltere olmak üzer altı ülke uzun süren müzakerelerin ardından JCPOA'yı kabul etmişti.

Donald Trump 2018'de göreve geldiğinde, bunun "kötü bir anlaşma" olduğu, kalıcı olmaması ve İran'ın balistik füze programını ele almaması gerekçesiyle anlaşmadan çekilmişti.