Guterres: BM'nin insani faaliyeti iflasın eşiğinde

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, 2026 BM bütçesi çalışmaları kapsamında, maliyette yüzde 15, personel sayısında da yüzde 19 azalış hedeflediklerini belirtti.

Guterres, BM'de son yıllarda yaşanan likidite krizi nedeniyle Genel Sekreterlik tarafından başlatılan "BM80 Girişimi" hakkında Genel Kurul'da bilgi verdi. 

Toplantıda, BM'nin insani yardım bileşeninin reformuna yönelik önerilerini sunan Guterres, "İnsani yardım faaliyetleri çöküşün eşiğinde. İhtiyaçlar her zamankinden daha fazla, ancak BM sistemi insani operasyonlarına ayrılan fonlar azalıyor. Cesur ve sistemli değişikliklerin zamanı geldi." dedi.

Guterres ayrıca, "yardımları daha hızlı, daha düşük maliyetle ve daha güvenilir bir şekilde ulaştırmayı" amaçlayan altı maddelik bir plan olan yeni bir insani pakttan da bahsetti.

Bu pakt, birleşik bir BM pozisyonu sağlamak, müdahale planlarını basitleştirerek bürokrasiyi azaltmak ve daha uygun maliyetli tedarik ve lojistik için kilit insani yardım kuruluşlarının tedarik zincirlerini entegre etmek amacıyla yeni bir "Ortak İnsani Diplomasi Girişimi"ni içeriyor.

2026 bütçesinde en az yüzde 15 maliyet azalışları hedeflediklerini ifade eden Guterres, 2026’da ayrıca 2025 için onaylanan seviyelere kıyasla personel sayısında da yüzde 19 kesinti yapacaklarını açıkladı.

Guterres, revize edilen bütçede, verimliliği artırmak için belirli işlevlerin yüksek maliyetli görev istasyonlarından düşük maliyetli görev istasyonlarına aktarılması, New York ve Bangkok'tan başlayarak idari platformların birleştirilmesi gibi önlemlerin yer aldığını bildirdi.

Bu önerilerin, Sekreterlik genelindeki personelin günlük çalışmalarını ve yaşamlarını etkileyeceğine işaret eden Guterres, bazı personelin görev yerlerinin değiştirileceğini, bazılarının işlevlerinin revize edileceğini, bazı durumlarda da işten çıkarmaların olacağını belirtti.

Guterres, "Amaç açık, BM'ye üye devletlerin daha fazla verimlilik talebine yanıt verirken tekrarları azaltmak, kaliteyi artırmak ve yetki teslimini güvence altına almak." şeklinde konuştu.

Bu çerçevede tutarlılığı artırmak amacıyla Guterres, karargahtaki ekiplerin yanı sıra Yemen, Kıbrıs ve Orta Afrika'daki özel siyasi misyonları birleştirmeyi ve yeniden yapılandırmayı da önerdiğini söyledi.

Guterres, maliyet ve personel azaltma kararlarını kolay almadıklarını dile getirerek, "BM sistemine ilişkin vizyonum açıktır, daha iyi sonuçlar elde etmek için parçalanmayı aşmak, tekrarları ortadan kaldırmak, finansman modellerini iyileştirmek ve sinerjiyi en üst düzeye çıkarmak." ifadelerini kullandı.

GUTERRES'İN BM80 GİRİŞİMİ

BM Genel Sekreteri Guterres, 12 Mart’ta BM’de basın mensuplarına, BM’ye ödenen aidatlarda son yıllarda ciddi azalma olması nedeniyle likidite kriziyle karşı karşıya kaldıklarını ve kaynakları daha verimli kullanmak için "BM80 Girişimi" adlı BM sistemini ve bütçeyi revize eden yeni bir çalışma başlattıklarını duyurmuştu.

BM80 Girişimi için özel bir iç görev gücü atadığını belirten Guterres, bu girişimin amacının, BM'nin çalışma şeklindeki verimlilikleri ve iyileştirmeleri hızla belirlemek, üye devletler tarafından verilen tüm yetkilerin uygulanmasını kapsamlı bir şekilde gözden geçirmek ve BM sisteminde daha derin ve yapısal değişikliklerin yeniden düzenlemesinin stratejik incelemesini yapmak olduğunu söylemişti.