DP'den kelepçe tepkisi: Toplumun ortak değerlerine yönelmiş ağır bir saldırı

Demokrat Parti (DP) Merkez Yönetim Kurulu, avukat Murat Metin Hakkı’ya mahkemeye çıkarılması sırasında kelepçe takılmasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

"Demokrat Parti Merkez Yönetim Kurulu olarak, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yargılama süreçlerinde rutin hale getirilen ve geçtiğimiz günlerde kamu vicdanında derin tartışmalara yol açan kelepçe uygulaması hakkında ciddi hukuki kaygılarımızı kamuoyuyla paylaşmayı bir zorunluluk olarak görmekteyiz." denilen açıklamada, KKTC Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin kişi hak ve özgürlükleri ile ilgili maddeleri hatırlatıldı:

"KKTC Anayasası’nın:
    •    Madde 10: 'Herkes yasa önünde eşittir' hükmü,
    •    Madde 14: 'İşkence, zalimane, insanlık dışı veya onur kırıcı ceza ve muamele yapılamaz' yasağı,
    •    Madde 18: Masumiyet karinesi,

açıkça göstermektedir ki, kişi özgürlüğünü sınırlayan ve insan onurunu zedeleyen her türlü uygulama yalnızca ölçülülük ilkesi çerçevesinde ve sıkı gereklilik koşullarına bağlı olarak hayata geçirilebilir . 

KKTC yargı uygulamaları, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni (AİHS) esas alan evrensel hukuk normları ile uyumlu olmak zorundadır.

    •    AİHS Madde 3: İşkence ve insanlık dışı muamele yasağı,
    •    AİHS Madde 5: Kişi özgürlüğü ve güvenliği,
    •    AİHS Madde 6: Adil yargılanma hakkı,

birlikte değerlendirildiğinde, kelepçe takılması gibi özgürlüğü sınırlayan tedbirler yalnızca kaçma, saldırganlık veya kamu güvenliğini tehdit eden hallerde meşru kabul edilmektedir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, birçok kararında (örneğin Witold Litwa v. Poland, Raninen v. Finland, Svinarenko and Slyadnev v. Russia) kelepçe uygulamasının ölçüsüz kullanımını, insan onurunu zedeleyen muamele kapsamında değerlendirmiştir."

DP Genel Sekreteri Serhat Akpınar imzasıyla yapılan açıklamada, "Hukuken en ağır suçlarla dahi itham edilmeyen bireylerin, kamuoyu önünde sanki azılı suçlular ya da örgütlü suç mensuplarıymış gibi kelepçelenerek teşhir edilmesi, hem masumiyet karinesini ihlal etmekte, hem de hukuk camiasının ve toplumun güvenini sarsmaktadır. Bu tür uygulamalar, KKTC’nin demokratik hukuk devleti kimliğini zedelediği gibi, uluslararası alanda da itibar kaybına yol açmaktadır." vurgusu yapıldı.

YASAL DÜZENLEME ÇAĞRISI

Meclis ve yürütmeye de çağrı yapılarak, yasal düzenlenme talep edildi:

    1.    Cumhuriyet Meclisi, yeni yasama yılının ilk gününde “kelepçe uygulamasının ölçülülük ve zorunluluk ilkeleri çerçevesinde sınırlandırılması” yönünde yasal düzenleme yapmalıdır.
    2.    Yürütme organı ve ilgili bakanlıklar, bu düzenleme hayata geçirilene kadar uygulamanın ivedilikle askıya alınması için gerekli idari talimatları vermelidir.
    3.    Yargı mercileri, bireysel inisiyatiflerle keyfi uygulamalara mahal vermemeli, evrensel insan hakları standartlarını içtihatlarına esas almalıdır.

"TOPLUMUN ORTAK DEĞERLERİNE YÖNELMİŞ AĞIR BİR SALDIRI"

"Avukat Murat Metin Hakkı gibi KKTC’nin yetiştirdiği, uluslararası alanda hukuk eğitimi almış ve ülkemizi temsil etme kapasitesine sahip istisnai bireylerin bu tür uygulamalara maruz bırakılması, sadece bireysel bir hak ihlali değil, aynı zamanda toplumun ortak değerlerine yönelmiş ağır bir saldırıdır." denilen açıklamada, Demokrat Parti'nin, insan onurunu korumayan hiçbir uygulamaya sessiz kalmayacağı ve hukuk devletinin evrensel ilkelerini savunmaya devam edeceğinin altı çizildi.