Costa: SAFE'e katılım koşulları açık... Türkiye'nin yararlanması mümkün değil

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis, Avrupa Birliği (AB) başkentlerini ziyareti kapsamında Güney Kıbrıs'a gelen Avrupa Konseyi Başkanı António Costa'yı kabul etti.

Hristodulidis, AB Dönem Başkanlığı'nı üstlenmeye hazır olduklarını, Costa ise, AB’nin bu başkanlık sürecinde Güney Kıbrıs’a önemli görevler yüklediğini ve birçok önemli konunun yönetiminde Kıbrıs’a güvendiğini söyledi.

Kıbrıs Rum Haber Ajansı'nın (KIPE) haberine göre Hristodulidis, Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndaki kabulde yaptığı konuşmada, Güney Kıbrıs'ın 2026'nın ilk yarısında Avrupa Birliği Konseyi Dönem Başkanlığı'nı üstleneceğini hatırlatarak, bu süreci dürüst bir arabulucu rolüyle yürüterek Avrupa bütünleşmesini ve stratejik özerkliği ilerletmek istediklerini vurguladı.

Yeni Çok Yıllı Mali Çerçeve (ÇYMF) kapsamında zorlu müzakerelerin kendilerini beklediğini belirten Rum lider, bu süreçte hem AB önceliklerinin hem de geleneksel politikaların korunmasının önemine değindi.

SAVUNMA, GÜVENLİK VE SAFE PROGRAMI

Hristodulidis, AB’nin savunma alanındaki adımlarını memnuniyetle karşıladığını belirterek, SAFE adlı savunma fonunun Güney Kıbrıs’ın caydırıcılığını ve AB'nin stratejik özerkliğini artırmak için kullanılacağını açıkladı. Bu fon kapsamında Güney Kıbrıs’a 1 milyar euronun üzerinde kaynak sağlanacağı belirtildi.

Güney Kıbrıs'ın AB içindeki rolünün bölgesel boyutuna da dikkat çeken Hristodulidis, bölgede bir Avrupa Birliği üyesi devlet olarak kendileri için bölge ülkeleriyle çalışmak ve bölge ülkelerini Avrupa Birliği'ne yakınlaştırmanın çok önemli olduğunu ifade ederek, aynı zorluklarla karşı karşıya olduklarından onlarla çalışmak gerektiğini vurguladı.

Hristodulidis, Güney Kıbrıs’ın coğrafi konumu nedeniyle AB'nin bölgedeki temsilcisi rolünü üstlendiğini, bu çerçevede Avrupa ile bölge ülkeleri arasında yakınlaşmayı teşvik edeceklerini söyledi. Ayrıca, Avrupa Konseyi ve bölge liderleriyle planlanan toplantıların Güney Kıbrıs'ta yapılacağını da duyurdu.

KIBRIS KONUSU

Kıbrıs sorunu bağlamında, Birleşmiş Milletler gözetiminde müzakerelerin yeniden başlatılmasının hedeflendiğini kaydeden Hristodulidis, AB’nin sürece daha fazla ve somut şekilde dahil olduğunu belirterek, AB Komisyonu’nun Johannes Hahn’ı bu amaçla görevlendirdiğini hatırlattı.

"AB ÜLKELERİNİ TEHDİT EDEN ÜLKELERİ AB KAYNAKLARIYLA FİNANSE EDEMEYİZ"

Türkiye ile ilgili olarak ise herhangi bir üçüncü ülkenin katılımının AB ile bir savunma anlaşması gerektirdiğini, bu anlaşmanın da 27 üye ülkenin tamamının onayını gerektirdiğini ifade eden Hristodulidis, "Ancak, daha da önemlisi, AB üye devletlerini tehdit eden üçüncü ülkelere AB kaynakları sağlayıp finanse edemeyiz. Sanki AB, bölgedeki bir ülkenin topraklarını yasa dışı olarak işgal eden Rusya'nın savunma sanayisini finanse edecekmiş gibi. Dolayısıyla, bu koşullar altında böyle bir finansmanın var olamayacağını anlıyorsunuz." diye konuştu.

António Costa da konuşmasında, bu yılın çok özel olduğunu çünkü 2026'nın ilk yarısında Güney Kıbrıs’ın Başkanlığına hazırladıklarını, Avrupa'nın bölgeyle daha fazla etkileşim kurmasında Güney Kıbrıs’a güvendiklerini belirtti.

SAFE programının üçüncü ülkeler için açık olduğunu ancak AB üyesi ülkelere tehdit oluşturanların bu programdan faydalanamayacağını vurgulayan Costa, Türkiye'nin söz konusu programa katılmak istemesi halinde, öncelikle AB üyesi ülkelere saygı göstermesi gerektiğini, aksi takdirde herhangi bir ilgili ülkenin Türkiye'nin katılımını engelleyebileceğinin açıkça ortaya konulduğunu hatırlatarak, Türkiye’nin AB değerlerini ihlal eden politikaları nedeniyle bu fondan yararlanmasının mümkün olmadığını belirtti.

NATO'nun askeri bir yapı olduğunu, AB’nin ise şimdiye kadar böyle bir yapısı olmadığını, ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından AB’de savunma alanında köklü değişimlerin başladığını ifade etti.

Akdeniz ve Orta Doğu'daki durumdan da söz eden Costa, bu bölgelerin “dünya için kritik bir nokta” olduğunu söyledi; AB'nin Akdeniz'de barış, istikrar ve refah için çalışması gerektiğinin altını çizdi.

SAFE NEDİR?

Avrupa Birliği'nin (AB), ortak savunma projelerinin desteklenmesi için oluşturduğu Avrupa İçin Güvenlik Eylemi (SAFE), 29 Mayıs'ta resmen devreye girdi.

SAFE'in oluşturulmasında AB'nin Rusya'nın olası bir saldırısından çekinmesi ve ABD'nin geleneksel güvenlik taahhütlerine bağlı kalacağından eskisi kadar emin olmaması etkili oldu.

Savunma alanında, "daha fazla, daha hızlı ve daha ucuza üretme" yaklaşımını pekiştirme çabasında olan AB'nin oluşturduğu SAFE, 150 milyar Euro'luk bir fon.

Fonla, şu ana kadar savunma alanında düşük seviyede işbirliği sergileyen AB ülkelerinin ortak tedarik yoluyla savunma kapasitelerini artırmalarının desteklenmesi amaçlanıyor.