AİHM'den Rumlar'a "toplu tecavüz" cezası

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Rum yetkililerin, toplu tecavüz saldırısı şikayeti ile ilgili yalan söylediği gerekçesiyle suçlu bulunan ve mahkumiyeti bozulan İngiliz bir kadının davasına ilişkin soruşturmayı kötü yönettiği sonucuna vardı.

BBC'den Anna Holligan'ın aktardığına göre, o dönem 18 yaşında olan kadın, Rum polisine Temmuz 2019'da Ay Napa'da tecavüze uğradığını söyledi ancak avukatı olmadan tutulduktan sonra iddiasını geri çekti.

Mahkeme, "Kıbrıs makamlarının, başvuranın tecavüz şikayetini etkili bir şekilde soruşturma ve bunu yaparken mağdura duyarlı bir yaklaşım benimseme yükümlülüklerini yerine getirmediklerini" tespit etti.

Derbyshire'lı kadına 20 bin euro (760 bin TL) tazminat ve 5 bin euro (190 bin TL) masraf ödenmesine karar verildi.

AİHM, Rum makamlarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 3. maddesini -etkili soruşturma yapılmaması- ve 8. maddesini -özel ve aile hayatına saygı hakkı- ihlal ettiğini tespit etti.

Kadın polise verdiği ifadede, 12 İsrailli erkek ve çocuk tarafından tecavüze uğradığını söyledi.

Olaydan on gün sonra kadın tekrar sorgulandı, yalnızca 6 saatlik iki kısa ara verildi ve herhangi bir avukat veya sosyal hizmet görevlisi hazır bulunmadı.

Saat 01.15'te geri çekilme imzalayarak kamu zararı suçundan tutuklandı.

Daha sonra yargılandı ve suçtan suçlu bulunarak dört ay ertelenmiş hapis cezasına çarptırıldı.

Bu karar, 2022 yılında Güney Kıbrıs Yüksek Mahkemesi tarafından, kamu zararı suçundan verilen ilk mahkumiyet kararının güvenli olmadığı gerekçesiyle bozuldu.

Dava, kadının bir kurban gibi değil de sanık gibi muamele gördüğünü düşünen kadın hakları savunucularını öfkelendirdi.

"DELİL İNCELEMESİ YAPILMADI"

Dünkü kararda, adli soruşturmadaki sorunlara dikkat çekilmesinin yanı sıra, "yetkililerin rızanın olup olmadığını inceleme konusundaki temel görevlerinde başarısız oldukları" vurgulandı.

Ayrıca şöyle denildi:

"Ne baş soruşturmacı ne de Başsavcının avukatı... rızanın olmadığını gösterebilecek anlamlı bir delil incelemesi yapmadı."

Hakimler ayrıca yetkililerin şüphelilerin tecavüzün gerçekleşmediğine dair ifadelerini "yüzeysel olarak" aldığını hissetti.

Kararda şöyle denildi:

"Sonuç olarak Mahkeme, mevcut davanın Kıbrıs'taki kadınlara ilişkin olarak, başvuranın cinsiyete dayalı şiddet mağduru olarak haklarının etkili bir şekilde korunmasını engelleyen bazı önyargıları ortaya koyduğunu ve tersine çevrilmediği takdirde, tatmin edici bir yasal çerçevenin varlığına rağmen, mağdurların ceza adalet sistemine olan güvenini azaltan bir cezasızlık ortamı yaratma riski taşıdığını gözlemlemektedir."

"Soruşturma ve soruşturma makamlarının, başvuranın mevcut davadaki tecavüz iddialarına verdiği yanıt, devletin etkili soruşturma ve kovuşturma yoluyla ilgili cezai hükümleri pratikte uygulama yönündeki pozitif yükümlülüğünün gerisinde kalmıştır."

NE OLMUŞTU? 

2019 yılında yaşanan olayda, askere gitmeden önce kutlama yapmak amacıyla Güney Kıbrıs'taki Aya Napa’ya giden 12 kişilik İsrailli genç grubu, bir mekânda eğlenirken, o dönemde 19 yaşında İngiliz turistle tanıştı.

İddiaya göre, ardından gittikleri bir otelde gençlerle birlikte olan genç kadın, polise giderek, "toplu tecavüze uğradım" şikayetinde bulundu. Bunun üzerine İsrailli gençler tutuklandı.

Daha sonra ifade değiştiren İngiliz, gençlerin tecavüzüne uğramadığını, kendi isteği ile birlikte olduğunu itiraf etti. Genç kadın, polise verdiği ifadesinde, "İsrail kökenli gençler beni odalarına davet etti. Gençlerle birlikte olduğumuz anlarda beni bazı gençler görüntülemeye başladı. Buna öfkelendim. Bunun üzerine polise giderek böyle bir şikayette bulundum." dedi. 

Bu ifadenin ardından 12 İsrailli genç serbest bırakılırken, İngiliz turist 2020 yılında görülen davada, yalan beyandan dört ay ertelenmiş hapis cezasına mahkum edildi.

İngiliz turist, Güney Kıbrıs Yüksek Mahkemesi’nde daha sonra beraat etti.