ABD hükümeti resmen kapandı

ABD'de federal hükümet, yeni mali yıl başlamadan önce Kongre'nin geçici bütçe tasarısını onaylayamaması nedeniyle kapandı.

Ülkede salı gece yarısı itibarıyla 2025 mali yılı sona ererken, federal hükümete finansman sağlayacak bütçe üzerinde anlaşmaya varılamadı.

Federal kamu kuruluşlarının faaliyetlerini sürdürmesini sağlayacak geçici bir bütçe tasarısının Kongre'den geçememesi, 2019'dan bu yana ilk kez hükümetin kapanmasına yol açtı.

ABD'de yeni mali yılın başlamasına saatler kala Senato, hem Demokratların hem de Cumhuriyetçilerin sunduğu geçici bütçe tasarılarını onaylamadı.

Senatörler, hükümete finansman sağlanmasını ve yaklaşık 1 trilyon dolarlık sağlık hizmetleri düzenlemesini içeren Demokratların desteklediği tasarıyı reddederken, Cumhuriyetçilerin desteklediği tasarı da yeniden oylamaya sunulsa da gerekli oy sayısına ulaşamadı.

ABD Temsilciler Meclisi, 19 Eylül'de federal hükümete 21 Kasım'a kadar finansman sağlanmasını öngören geçici bütçe tasarısını onaylamıştı ancak senato, Cumhuriyetçilerin sunduğu tasarıya onay vermemişti.

Demokratlar, sağlık sigortası sübvansiyonlarının süresinin uzatılmasını ve Medicaid kesintilerinin geri alınmasını talep ederken Cumhuriyetçiler'in tasarısına destek vermeyi reddetmişti. Cumhuriyetçiler ise mevcut harcama düzeylerinde herhangi bir değişiklik içermeyen bir geçici bütçe tasarısında ısrarcı olmuştu.

ABD Başkanı Donald Trump, salı günü yaptığı açıklamada, federal hükümetin muhtemelen kapanacağını, bu durumda çok sayıda çalışanı işten çıkarabileceklerini ifade etmişti.

ABD Kongresi Bütçe Ofisi (CBO), federal hükümetin kapanması halinde yaklaşık 750 bin çalışanın ücretsiz izne çıkarılabileceği tahmininde bulunmuştu.

FEDERAL HÜKÜMETİN KAPANMASI NE ANLAMA GELİYOR?

Amerikan kanunlarına göre Kongre, 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona eren mali yıl için bütçeyi onaylayamazsa aranın geçici bütçelerle kapatılması gerekiyor.

Geçici bir bütçenin de kabul edilemediği dönemlerde federal hükümet, harcama yetkisini kaybederek temel hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerine ara veriyor.

Bu süreçte, "temel" olmayan hizmetlerde görevli kamu çalışanları ücretsiz izne çıkarılırken, ABD ordusu, istihbarat kurumları, kamu hastaneleri, havaalanları ve hapishanelerde görevli personel çalışmaya devam ediyor.

"Temel personel" kategorisinde yer alan bu çalışanlar, kapanma dönemlerindeki maaşlarını genellikle Kongre yeni bir bütçe geçirene kadar alamıyor.

HÜKÜMET EN SON TRUMP'IN İLK BAŞKANLIK DÖNEMİNDE KAPANMIŞTI

Sorumlu Federal Bütçe Komitesi verilerine göre, 1981'den bu yana üç gün veya daha kısa süreli 10 kapanma yaşanırken, federal hükümetin operasyonlarını ciddi şekilde etkileyen 4 uzun süreli kapanma oldu.

Ülkede en son "kapanma" ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk döneminde yaşanmıştı.

Trump'ın Meksika duvarı için finansman içermeyen geçici bütçe tasarısını imzalamama restiyle ortaya çıkan bütçe krizi, Demokratların geri adım atmaması sonrasında federal hükümetin kısmen kapanmasıyla sonuçlanmıştı.

Aralık 2018'de başlayarak Ocak 2019'da biten 35 günlük kapanma, ABD tarihinin en uzun süreli hükümet kapanması olmuştu.

BU SEFERKİNİ FARKLI KILAN NE?

Bu mevcut çıkmazda dikkat çeken nokta Beyaz Saray'ın tutumu.

Geçmişte uzun süreli kapanmalar genellikle politik açıdan tehlikeli görülüyor, hem seçmenlerin günlük yaşamlarını hem de milletvekillerinin ve Başkan'ın imajını olumsuz etkiliyordu.

Ancak bu sefer Trump yönetimi, ABD hükümetinin büyük bir bölümünü uzun bir süre kapatmaktan fazlasıyla memnun görünüyor.

Hatta yetkililer, kapanmayı, kalıcı olarak işten çıkarılabilecek "ikinci derece" çalışanları tespit etmek için kullanmakla tehdit ettiler.

Ayrıca, daha önceki kapanmaların ardından hükümet operasyonları büyük ölçüde normale dönmüş; personel ve harcama seviyeleri, çıkmazın çözülmesiyle büyük ölçüde önceki seviyelere çıkmıştı.

Ancak Trump yönetimi son dokuz ayda harcamaları kıstı ve çalışanları işlerinden etti; bu da başkanlık gücünün sınırlarını zorladı. Kapanma, yönetimin büyük çaplı kesintilerini hızlandırmasına olanak tanıyabilir.

KAPANMANIN NASIL ETKİLERİ OLABİLİR?

Hükümetin tüm birimleri kapanmayacak.

Geçici kapanma sırasında sınır güvenliği, hastane içi tıbbi bakım, kolluk kuvvetleri ve hava trafik kontrolünün faaliyetlerine devam etmesi bekleniyor.

Sosyal Güvenlik ve Medicare çekleri gönderilmeye devam edilecek ancak sosyal fayda doğrulama ve kart düzenleme işlemleri durdurulabilecek.

Genellikle, bir kapanma sırasında, birinci dereceden çalışanlar normal şekilde çalışmaya devam eder - bazıları maaş almaz - ancak ikinci dereceden kamu çalışanları geçici olarak ücretsiz izne çıkarılır.

Geçmişte, bu çalışanlara geriye dönük olarak ödeme yapılırdı.

Bu, gıda yardım programı, federal olarak finanse edilen okul öncesi eğitim, öğrenci kredilerinin verilmesi, gıda denetimleri ve milli parklardaki faaliyetlerin kısıtlanması veya kapatılmasının beklendiği anlamına geliyor.

Ayrıca, eğer bu çıkmaz uzarsa ve maaşları ödenmeyen işçiler işe gelmeyi bırakırsa seyahatlerde gecikmeler yaşanabilir ve uzun süreli bir kapanmanın ABD ekonomisi üzerinde ikincil etkileri de olabilir.