AB yaptırımlarını delen Güney Kıbrıs yine mercek altında: Gizli dosyalarda ne var?

Haber Merkezi: M. İrşad Esen

Daha önce Altın Pasaport, kara para aklama gibi tartışmaların odağında yer alan Güney Kıbrıs'ın, bu kez de Ukrayna'nın işgali nedeniyle AB yaptırımlarından kaçınmak isteyen zengin Rusların paralarını sakladığına ilişkin bir başka raporla ilgili mercek altına alınıyor.

Rus kişi ve kuruluşların çoğu, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'ya saldırı başlatması sonrasında yaptırım listesine alınmıştı.

AB, savaş nedeniyle şimdiye kadar, Rusya'ya yönelik 11 yaptırım paketini hayata geçirdi.

Bu çerçevede, Rusya'ya yönelik ticaret, finans, petrol ve kömür de dahil enerji, sanayi, teknoloji, ulaşım, çift kullanımlı ve lüks ürünler ile altını da içeren geniş yelpazeye yayılmış kısıtlamalar uygulandı.

Şimdiye kadarki en büyük mali veri sızıntısı, AB üyesi olan Güney Kıbrıs'ın Rusya'nın servetini yönetmedeki rolüne ilişkin kaygıları artırıyor.

Rum hükümeti, ihlalcilere karşı harekete geçeceğini açıkladı. Rum yetkililer daha önce böyle bir sorun olduğunu inkar etmişti.

Sızan belgeler, 67 Rus milyarderin, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için servetlerini, uzun süredir zenginler için vergi cenneti olarak bilinen Kıbrıs'a yatırdığını,  Rum bankalarının uzun süredir zengin Ruslar tarafından nakit saklamak için kullanıldığını gösteriyor.

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) Paper Trail Media ve 67 medya ortağı tarafından yürütülen bir araştırmada, Kıbrıs'ın (Kıbrıs Türk tarafı hariç) "Rusya Devlet Başkanı Vladimir için kara paranın taşınmasında genel olarak bilinenden daha büyük bir rol oynadığı" belirtildi. 

3,6 milyon dosyadan oluşan sızdırılmış belgeler üzerine oluşturulan soruşturma, raporun ardından Kıbrıs'ın finans sektörü üzerindeki kontrolleri sıkılaştıracağı belirtiliyor.

Rum Cumhurbaşkanı Nikos Hristodoulides'in, yurtdışından bir ekibin, Ukrayna'nın geniş çaplı işgali öncesinde oligarkların ve milyarderlerin servetlerini yapılandırmalarına yardım etme konusunda, Rusya'nın adadaki nüfuzunu gösterdiği iddia edilen Kıbrıs Gizli raporunda yer alan ifşaatların araştırılmasına yardımcı olmak üzere Kıbrıs'a geleceğini söyledi. 

Kıbrıs Profesyonel İş Kadınları Federasyonu'nun (BPW) 6. Akdeniz Sempozyumu'nda 18 Kasım'da yaptığı konuşmanın ardından konuşan Hristodoulides, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'nun (ICIJ) Kıbrıs hakkındaki raporlarının ardından, "Dün gece olumlu bir yanıt aldık ve Kıbrıs yetkililerine ve soruşturmaya başlamış olan herkese destek olmak için Kıbrıs'a bir ekip geliyor" dedi.

Sızan ''Kıbrıs Gizli'' dosyalarında öne çıkanlar şunlar:

• Sızıntı, Kıbrıs'ın Kremlin bağlantılı seçkinler için Avrupa'ya açılan bir kapı olma rolünün boyutunu ortaya koyuyor. Forbes dergisinin 2023'te belirlediği 104 Rus milyarderin üçte ikisi, aile üyelerinin yanı sıra Güney Kıbrıs'ın profesyonel hizmet sağlayıcılarının müşterileri olarak görünüyor. Şubat 2022'den bu yana yaptırım altına alınan 71 Rus müşteriyle ilgili kayıtlar mevcut. 
• Dosyalarda, Güney Kıbrıs'ın önde gelen muhasebe şirketi PWC, Rusya'nın en güçlü oligarklarından biri olan Alexei Mordashov'un AB yaptırımları altına alındığı gün halka açık bir şirkete 1 milyar Sterlin transfer etme girişiminde bulunmasına yardımcı olduğu belirtiliyor.
• Putin hakkında iki kitabın yayınlanmasını desteklemek için aynı oligarkla bağlantılı şirketlerden, Rusya konusunda önde gelen bir uzman olarak kabul edilen nüfuzlu bir Alman gazeteciye 600.000 Euro açıklanmayan ödeme yapıldı.
• Roman Abramovich'in Chelsea futbol kulübünün sahibi olduğu dönemde menajerlere, gözlemcilere ve kulüp yetkililerine muhasebe ve finansal oyunla ilgili katı futbol kurallarını ihlal etmiş olabilecek on milyonlarca offshore ödemesi de belgeler arasında.
• Abramovich ve süper menajer Pinhas Zahavi'nin, borç karşılığı çalıştırmayla karşılaştırılan tartışmalı üçüncü taraf mülkiyet düzenlemeleri kapsamında 21 genç futbolcunun kariyerini kontrol etmesine olanak tanıyan açıklanmayan gizli anlaşmalar da yer alıyor.

Bu gelişmeler, Güney Kıbrıs'ın finansal şeffaflığını ve uluslararası standartlara uyumu konusundaki taahhütlerini gözden geçirmesi gerektiğini gösteriyor. Ayrıca, benzer durumların önlenmesi için daha etkin denetim mekanizmalarının kurulması önem taşıyor.