"Kablo ile elektrik projesinin durması, Fransız şirkete tazminat hakkı doğuracak"

Yunanistan ile Güney Kıbrıs arasına döşenmesi planlanan deniz dibi elektrik kablosu projesindeki gecikmenin projenin maliyetini yükselttiği bildirildi.

Rum basınından Alithia gazetesi, Yunanistan ile Güney Kıbrıs arasında deniz dibinden elektrik kablosu döşenmesi projesinde “Türkiye yüzünden” yaşanan gecikmenin, proje maliyetini daha da arttırabileceğini kaydetti.

Gazete, “energygame.gr” isimli internet sitesine dayandırdığı haberinde, Yunanistan’daki elektrik şirketi “ADMİE” ile Fransız şirket Nexans arasındaki sözleşmede, yaşanabilecek gecikmelere, ödemelere ve olası bir proje iptaline ilişkin net ifadelerin olmadığını belirtti.

Mart ayında ADMIE, Girit ve Güney Kıbrıs arasında yapılması planlanan elektrik bağlantı hattı projesinin (Great Sea Interconnector - GSI - Eski adıyla Eurasia Interconnector) seyrindeki belirsizlik nedeniyle, projeye hizmet sağlayacak Fransız firması Nexans'a ödeme yapmayı dondurduğu ileri sürülmüştü.

Deniz altı kablosunun inşası, yerleştirilmesi ve bakımı için öngörülen 1 milyar 400 milyon euro’luk tutarın, yüklenici firma ve Yunan hükümeti için önemli konulardan biri olduğunu yazan gazete, Nexans şirketine bağlı olmayan gecikmeler yaşanması durumunda ise şirketin tazminat hakkı bulunduğunu vurguladı.

İlk sözleşmenin; elektrik kablosunun üretim, yerleştirme ve denenmesi aşamalarının 31 Aralık 2029 tarihine kadar tamamlanmasını öngördüğünü ve projenin maliyetinin, ilerleme kaydedildikçe ödeneceğini aktaran gazete, projenin ilerlemesi için ADMİE’nin “First Notice to Proceed”, yani "ilk ilerleme emri” vermesi gerektiğini vurguladı.

Gazete, söz konusu emrin verilebilmesi için ise projenin tamamının finansmanının sağlandığının garanti edilmesi ve depozitonun ödenmesi gerektiğini, ancak bugüne kadar böyle bir şeyin gerçekleşmediğini belirterek, kablo üretimine başlanması için nihai emrin verilmesi gereken tarihin üzerinden ise neredeyse bir yıl geçtiğini savundu.

Haberde, Nexans’ın tazminat hakkının bulunduğu belirtilmesine karşın bu konuda herhangi bir ayrıntıya ise yer verilmedi.

PROJE HAKKINDA

Proje, İsrail’de üretilen elektrik enerjisinin deniz altı kablo sistemiyle Güney Kıbrıs ve Yunanistan’a aktarılmasını içeriyor.

2 bin megavat gücündeki proje, gerekli tüm izinleri sağlamasıyla birlikte 1 Ağustos 2022 tarihinde başlamıştı.

Güney Kıbrıs ile Girit adası arasındaki kabloların döşenmesini içeren projenin ilk aşamasının 2026 yılında tamamlanması öngörülüyor. Güney Kıbrıs ile İsrail arasındaki kabloların döşenmesi ve trafo merkezlerinin oluşturulmasını içeren ikinci kısmın ise önümüzdeki bir-iki yıl içerisinde hazır olacağı hesaplanıyordu.

AB, geçtiğimiz temmuz ayında, enterkonnekte projesi için vereceği 657 milyon euroluk ödeneği, projenin gerçekleştirilmesinde yaşanan gecikmeden dolayı iptal etme uyarısında bulunmuştu. Güney Kıbrıs ile Yunanistan’ın elektrik şebekeleri arasında yapılacak bağlantının 1.5 milyar euro olarak hesaplanan maliyeti son dönemde 1.8 milyar euroya yükselirken, gecikme uzadıkça, tedarikçilerle yapılan anlaşmalardaki maliyetlerin de yükseleceği belirtilmişti.

Türkiye, proje hattı kendi MEB'inde kaldığı için, çalışmalara izin vermiyor.

* Enterkonnekte hat, kısaca bir elektrik şebekesinin başka bir noktadaki elektrik şebekesi ile bağlı olması, elektrik taşıma sistemi olarak biliniyor. Denizin altından kablolarla elektrik taşınması ya da yüzeyden elektrik şebekelerinin birbirine bağlanması bu kapsamda değerlendiriliyor.