Kanada 'Uygurlara soykırım'ı tanıdı

Kanada, Çin'in Uygur Türklerine yönelik uygulamalarını “soykırım” olarak tanıdı.

Kanada Federal Parlamentosu’ndaki karar “oybirliğiyle” alındı.

Böylece Kanada, ABD'nin ardından Çin'in “soykırım” işlediğine karar veren ikinci ülke oldu.

338 sandalyeli parlamentoda, oylamaya katılan 266 vekilin katılın tamamı tasaya “evet” oyu verdi.

İktidardaki Liberal Parti’den 82 milletvekili oylamaya katılırken, Başbakan Justice Trudeau ve çoğu kabine üyesinin de olduğu Liberal Parti mensubu 72 milletvekili ise oylamada yer almadı.

Milletvekilleri hükümetten Uluslararası Olimpiyat Komitesi'ne "Çin soykırıma devam ederse 2022 Kış Olimpiyatları'nı Pekin dışında bir yere taşıyın" çağrısında bulunmasını da talep etti.

Kanada'da kabul edilen yasa, hükümete yapılması gerekenlerle ilgili ABD'yi örnek almasını işaret ediyor.

ÇİN’İN UYGULAMALARI

Çin, son yıllarda Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Uygur Türklerinin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlallerde bulunduğu gerekçesiyle uluslararası kamuoyu tarafından tepkiler alıyor.

Pekin'in "mesleki eğitim merkezleri" olarak adlandırdığı, yerlerde BM verilerine göre en az 1 milyon Uygur Türkü kendi rızası dışında tutuluyor ve zorla fabrika ve pamuk tarlalarında çalıştırılıyor.

Pekin yönetimi ise bilgi paylaşımını reddediyor ve yapılan çağrılara rağmen kampların incelemeye açılmasına izin vermiyor.

HABERLER VE RAPORLAR NE DİYOR?

BBC daha önce Uygurların zorla çalıştırıldığını gösteren haberler yapmıştı.

Amerikan BuzzFeed haber sitesi de Çin'in Sincan bölgesinde Müslüman Uygur Türklerini zorla tuttuğu toplama kamplarının yakınlarına yüzlerce fabrika kurup, kampta tutulan çoğunluğu kadın Uygurları bu fabrikalarda zorla çalıştırdığı öne sürmüştü.

Washington'daki Komünizm Kurbanları Anma Vakfı Üyesi ve Çin konularındaki çalışmalarıyla bilinen Adrian Zenz, Çin'in Uygur Türkleri ve diğer azınlıkları pamuk tarlalarında zorla çalıştırdığına dair, 14 Aralık 2020’de Küresel Politika Merkezi'nde rapor yayımlamıştı.

Rapor üzerine merkezi İsveç'te bulunan giyim firması H&M dahil dünyaca ünlü firmalar Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nden pamuk alımını durdurmuştu.

Avustralya Stratejik Politika Enstitüsünün (ASPI) Mart 2020’de yayımladığı raporda da, Çin'in 2017-2019 yıllarında 80 binden fazla Uygur Türkü'nü fabrikalarda çalışmaları için zorla gönderdiği ortaya konulmuştu.

Amerikan "Intercept" haber sitesinin ulaştığı ve Landasoft şirketince geliştirilen veri tabanı da, Çin hükümetinin, Sincan bölgesinde yaşayan Müslümanların telefon görüşmeleri, seyahatleri ve akrabalarıyla bir araya gelmeleri dahil tüm hayatlarının anlık takip edildiği ortaya koymuştu.

DÜNYADAN TEPKİLER NASIL?

Kanada’dan önce ABD’de, Donald Trump yönetimi  "Çin'i, Sincan Uygur Özerk Bölgesinde 'soykırım' ve 'insanlığa karşı suç' işlemekle suçlayan" bir karar almıştı.

Joe Biden yönetiminin Dışişleri Bakanı Antony Blinken de bu karara katıldıklarını açıklamıştı.

Geçtiğimiz aylarda Belçika parlamentosunda Çin'in Uygur Türklerine yönelik politikalarının "soykırım" olarak tanınması çağrısı yapan karar tasarısı sunuldu.

İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab ise, Çin'in Uygur Türklerine yönelik muamelesinin barbarlık düzeyinde olduğunu belirterek zorla çalıştırılarak elde edilen ürünlerin ithaline yasak getirileceğini söyledi.

İngiltere'de muhalefet ve bazı iktidar partisi üyeleri de, Çin'in Uygur Türklerine karşı işlediği suçlara yönelik hükümete, soykırım yapan ülkelerle ticaret anlaşmaları imzalanmasının önlenmesini öngören tasarıyı kabul etmesi çağrısı yapmıştı.

Finlandiya Başbakanı Sanna Marin de, Çin'in Uygur halkına yönelik uygulamalarına tepki göstererek uluslararası toplumun Çin'in yaptıklarına göz yummaması gerektiğini vurgulamıştı.