Kıb-Tek'in AKSA borcunu yasa çıkmadan Maliye ödemiş

Haber Merkezi: Ramazan Adnan

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, "Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu'nun (Kıb-Tek) AKSA Enerji Üretim Anonim Şirketi'ne Olan Borçlarının Devlet Borcu Olarak Devralınması Hakkındaki Yasa Önerisi"ni oyçokluğuyla kabul etti.

Kıb-Tek'in AKSA'ya olan borcunu üstüne almak için nisan ayında yasa gücünde kararname çıkaran UBP-DP-YDP koalisyon hükümeti, kararnameyi iptal ederek, yasa önerisi hazırlamıştı.

UBP Milletvekili Resmiye Canaltay ile CTP Milletvekili Fikri Toros birlikte hazırladığı öneri, 15 Haziran tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak halkın bilgisine sunulmuştu.

Öneri, 31 Mart itibarıyla Kıb-Tek'in AKSA'ya olan 989 milyon 313 bin 841.47 TL, elektrik alım borcu ile 56 milyon 812 bin 10.01 TL olan gecikme zamları olmak üzere toplam 1 milyar 46 milyon 125 bin 851.48 TL borcun ve bu tarihten itibaren bu borca gelecek faiz ve/veya gecikme zammı tutarlarının devralınmasını öngörüyordu.

Genel Kurul'da üçüncü görüşmesinde kabul edilen öneriyle birlikte söz konusu meblağ, kurumun kasasından değil bütçeden karşılanacak.

KİM/NE DEDİ?

"BİTMİŞ BİR İDARİ İŞLEMİN TEMİZLENME OPERASYONU"

Oylama öncesi, öneriyle ilgili komitenin başkanı UBP Milletvekili Resmiye Canaltay'ın komite raporunu okumasının ardından CTP Milletvekili Devrim Barçın söz alarak, bu ülkenin vergilerinin yürütme erkanı tarafından birilerine peşkeş çekildiğini ileri sürerek, yapılanları tek tek anlatacağını kaydetti.

Anayasa'ya aykırı uygulamalar yapıldığını belirten Barçın, bugün görüşülen yasanın, Anayasa'ya aykırı şekilde bitmiş bir idari işlemin temizlenme operasyonu olduğunu savundu.

Kıb-Tek’in borcunun bu derecede fahiş rakamlara çıkasına sebep olanların yargılanması gerektiğini kaydeden Barçın, daha önce bakanlık yapan iki bakanın dönemine yönelik soruşturma açılmasının takipçisi olacaklarını söyledi.

Kıb-Tek'in AKSA’ya olan borcun faizle birlikte nasıl devlet borcu haline getirildiğini anlatan Barçın, kalan parayı da yüzde 24’lük bir oranla ödeme taahhüttü (bono) verildiğini belirtti.

Türkiye’den 560 milyon TL'nin kredi olarak geldiğinin söylendiğine işaret eden Barçın, Maliye Bakanlığı’nın bu parayı Anayasa ve yasalara aykırı şekilde değerlendirdiğini savundu.

Borca karşılık dört bono verildiği yönünde bilgi edindiğini belirten Barçın, 560 milyon TL'nin hangi mevzuata göre ödendiğini sordu. Bitmiş idari işlemlerin arkasından yapılanların, önceden yapılanların kapatılmasına yönelik hareketler olduğunu söyleyen Barçın, bonoların verilmesinin ardından çıkan Bakanlar Kurulu kararını okudu.

Türkiye ile imzalan protokolün ardından bir kuruş para gelmediğini dile getiren Barçın, hükümetin yarın 205 milyon TL borçlanmaya gideceğini ve bunun askeri ödemek için kullanılacağını söyledi.

"BORCUN DEVRALINMASI SUÇ"

CTP Milletvekili Salahi Şahiner de konuşmasında, Kıb-Tek’in AKSA’ya olan borcunun devlet borcu olarak devralınmasının suç olduğunu kaydetti. Şahiner, hükümetin şaibeli işlere girdiğini söyledi.

2024 yılının Mart ayına kadar AKSA’nın devleti herhangi bir şekilde tehdit edemeyeceğini dile getiren Şahiner, sözleşmede yazan faiz oranlarına karşı ekstra ödemeler yapıldığını artık halkın bilmesi gerektiğini kaydetti.

AKSA’ya ödeme yapmak için kaynak bulunduğunu fakat başka ödemelere gelince kaynak olmadığı yönündeki söylemlerde bulunulduğunu belirterek, bunun doğru olmadığını söyleyen Şahiner, AKSA ile biten sözleşmenin uzatılması yönünde duyumlar alındığına işaret etti.

Akaryakıt konusuna da değinen Şahiner, yakıtın ihaleyle alınması gerektiğini kaydetti.

"ÖDEME MALİYE’NİN ANALİTİK KODLARINA UYGUN KALEMLERDEN İLGİLİ ŞİRKETE YAPILDI"

Maliye Bakanı Sunat Atun, yapılan konuşmalardaki bazı ifadelerin hiç hoş olmadığını söyledi. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun çok büyük bir çöküşün içerisinde olduğunu dile getiren Atun, yönetenin halktan aldığı yetkiyle gereken cesareti koyarak, sorunları aşması gerektiğini belirtti.

Kurumun 1 milyar 60 milyon kusur borç stoku olduğunu, bunun da devletleştirilmesi konunun burada konuşulduğunu ve desteklendiğini kaydeden Atun, Kıb-Tek’in bilançolarının bozulduğu ve sürdürülebilirliği kalmamış bir kurum olduğunu söyledi.

Borçların devasa boyut aldığını kaydeden Atun, Kıb-Tek’in borcuna eklenecek faiz cezası olduğuna işaret ederek,  bunun finansman yöntemi olmadığını ve şirket gibi davranılamayacağını vurguladı.

Devletin getirdiği ciddiyetle hareket edebilmesi gerektiğini söyleyen Atun, Kıb-Tek’in bu kadar büyük borç dururken borçlanmanın zorlaştığını kaydetti.

Ödemenin Maliye’nin analitik kodlarına uygun kalemlerden ilgili şirkete yapıldığını söyleyen Atun, denetim için teftiş kurulu ve Sayıştaylığa bizzat kendisinin yazılı talepte bulunacağını belirtti.

Burasının bir devlet olduğunu ve enerjinin de ülkenin en önemli konusu olduğunu dile getiren Atun, AKSA’nın sözleşmesinin ne zaman uzatıldığının ortada olduğunu ve buradaki tarife düzenlemesinin de adım adım artırıldığını söyledi.

1 Nisan 2009 tarihinde sözleşmenin uzatıldığını dile getiren Atun, maliyetlere yaklaşık 780 milyon TL fazla ödeme yapıldığını vurgulayarak, “Biz de mi yakıştırmalar yapalım.” dedi.