Devletin anıt mezar utancı sürüyor: Serdar Denktaş, MYK'ya son durumu anlattı

Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş'ın yarın 11'inci ölüm yıl dönümü...

Denktaş, 11 yıl önce 13 Ocak 2012 tarihinde yaşamını yitirmişti.

Denktaş’ın naaşı, 17 Ocak günü devlet töreninin ardından Lefkoşa'daki Türk Mukavemet Teşkilatı Anıtı'nın bulunduğu Cumhuriyet Parkı’na defnedildi.

Vasiyeti, trafik kazasında yaşamını yitiren oğlu Raif’in yanına defnedilmekti. Aile de naaşın aile mezarlığına kaldırılmasını istedi. Devlet yetkilileri ise anıt mezar yapılmasına karar verdi. Bunun üzerine ailenin de rızası alınarak, naaş bugünkü yere defnedildi.

Geçen 11 yılda 10 hükümet değişti ancak anıt mezar bütçe yetersizliği, bürokratik güçlükler ve karar mekanizmaları arasındaki uzlaşmazlıklar nedeniyle hala bütünüyle bitirilemedi

Tartışma konusu olmayı sürdüren anıt mezarın çevre düzenlemesi ve müze kurgusu tamamlanmayı bekliyor.

NASIL BAŞLADI?

Rauf Raif Denktaş’ın vefatından 9 ay sonra, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı tarafından “Denktaş’ın anısının yaşatılmasına ve gelecek kuşaklara aktarılmasına katkıda bulunacak bir anıt mezar ve müze binasının tasarlanması” amacıyla, 150 bin TL ödüllü uluslararası proje yarışması düzenlendi.

Yarışma, 11 Aralık 2012’de sonuçlandı. 104 projenin katıldığı yarışmada Türkiye’den “Dokuzbinonaltı Mimarlık”tan Mehmet Metin Polat ve Bilge Altuğ'un projesi birinci oldu. Ancak proje ekibi, uygulama projelerinin hazırlanması konusunda yaşanan anlaşmazlık nedeniyle projeden vazgeçti.

Yaklaşık üç yıllık bekleyişin ardından Ağustos 2015’te bu kez yarışmada ikinciliği elde eden Ş.Selim Velioğlu, Erce Funda, Mustafa Orkun Özüer ve Ersen Gömleksiz’den oluşan İstanbul merkezli “SE Mimarlık” proje ekibi ile yola devam edilmesi kararı alındı. Açılan ihalenin sonuçlanmasıyla 2016 Eylül ayında proje inşaatına başlandı.

NASIL İLERLEDİ?

“SE Mimarlık”, anıt ve müze inşaatının Eylül 2020 itibarıyla ana ihale dışında tutulan “anı duvarına yerleştirilecek mask, yazıt duvarlarına işlenecek özdeyişler ve müze koleksiyon kurgusu” dışında tamamlandığını duyurdu.

Firmadan yapılan açıklamada, “Müze iç mekanlarına ilişkin çalışmalara Denktaş Vakfı’nın beklentilerinin netleşmesi ve sergileneceklerin toplanıp, sınıflandırılması sonrası devam edilebilecektir” denildi.

Proje ekibinin sorumluluğunda olan alanın tamamlanması tam 4 yıl sürdü. Firma bunun nedenlerini ise, “İçişleri Bakanlığı, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı ile Denktaş Vakfı gibi üç ayrı onay makamının olması, proje ve malzeme revizyonlarına bağlı onay süreleri, adaya malzeme teminindeki güçlükler ve dönemsel olumsuz iklim koşulları” olduğunu açıkladı.

Alanın bakımı ve yaşatılması için de bakanlık ve yerel yönetim arasında uyum sağlanması gerektiği kaydedildi.

SON İKİ YILDA NELER YAŞANDI?

Son olarak 2021 yılında Denktaş ailesinin de desteğiyle Lefkoşa Türk Belediyesi (LTB) ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ortaklaşa çevre düzenlemesi projesi hazırlamıştı. Proje, çevre düzenlemesini LTB/İBB'nin, müze düzenlemesini ise Kıbrıs Vakıflar İdaresi'nin üstlenmesini öngörüyordu.

Ancak dönemin Ersan Saner hükümeti, söz konusu projeyi "sağlıklı ve doğru olmadığı" gerekçesiyle veto etti.

6 Eylül 2021 tarihinde toplanan Bakanlar Kurulu'nda, anıt mezarın bakımı ve güvenliğinin Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı tarafından sağlanması için çalışma yapıldığı açıkladı.

Bakanlar Kurulu aynı toplantıda, Cumhuriyet Parkı'nın çevre düzenlemesi ile ilgili proje ve şartnameleri hazırlamak amacıyla, Turizm ve Çevre Bakanlığı ile Doğu Akdeniz Üniversitesi arasında protokol imzalanmasına karar verdi.

Arşivin taşınarak müzenin tamamlanması ile ilgili ise, "müze biriminin eksikliklerinin tamamlanarak bir an önce ziyarete açılması için hükümetin konunun üzerinde önemle durduğu" açıklamasıyla yetinildi.

SERDAR DENKTAŞ MYK'YA SON DURUMU ANLATTI

Merhum Rauf Raif Denktaş'ın oğlu eski bakan ve milletvekili Serdar Denktaş, MYK Haber'e yaptığı açıklamada, geçen sürede değişen hiçbir şeyin olmadığını kaydetti.

"İHALEYİ BEKLİYORUZ"

Serdar Denktaş, konuyla ilgili Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği'nin çevre düzenlemesi için bir ihaleye çıkılacağı yönünde bir mesaj aldıklarını ve ihaleyi beklediklerini anlattı. Denktaş, "Herhalde bütçenin geçmesi bekleniyor. Onun dışında bir şey yok." dedi.

"EMNİYETİ ASKERİN SAĞLAMASI İSTENİYOR"

Hükümet tarafından Bakanlar Kurulu'nda alınan karar doğrultusunda anıt mezarın bakımı ve emniyetinin Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı tarafından sağlanması düşüncesinin kendilerine aktarıldığını kaydeden Serdar Denktaş, "Dedik; 'tabi ki iyi olur.' Ama askerinin çevre düzenlemesi yapacak hali yok, görevi o değil. Belediyeden birinin veya hatta ikisinin orada çevre düzenlenmesini yapması lazım." ifadelerini kullandı.

"POLİS 'SORUMLULUK KALMASIN' DİYE ANIT MEZARIN ANAHTARINI TESLİM ETTİ"

Denktaş bu gelişmeden sonra, geçtiğimiz aralık ayında anıt mezarın anahtarının "bir şey olursa sorumluluk kalmasın" denilerek polis tarafından kendilerine teslim edildiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Garip bir talep. 'Anahtar bizde kalacaksa polisin orda durmasına ne gerek var.' desek 'İstemedik de çıkarttık polisi.' diyecekler. Onun için sesimizi çıkartmadık. Gelen giden misafirler olduğunda, bizim haberimiz olduğunda gidip açıyoruz ama bazen bizden habersiz gidenler var. Önceden habersiz gidenler olduğunda anahtar polisteydi ve açardı. Bir durum olduğunda geri iade ederdi bize. Durum o."

"ARŞİVİ TAŞIMANIN ALTINDAN BİZ KALKAMAYIZ"

Serdar Denktaş, çevre düzenlemesinin dışında arşivin taşınarak müze kurgusunun tamamlanması adına da adım atılmadığını kaydederek, bu işi maliyeti nedeniyle kendilerinin yapmalarının mümkün olmadığını kaydetti. Denktaş, bu konuda şöyle konuştu:

"Dilimizde tüy bitti söylemekten... 1945 yılından 2012'ye kadar geçen süreci kapsayan bir arşiv var elimizde... O arşivin taşınması lazım; resimleri var, kendi çektiği fotoğrafları var, bunların sergilenmesi lazım ama müzeyle ilgili hiçbir şey yok. Bina hazır, yer hazır ama gidildiği yok. Altından kalkılabilecek bir durum olsa yapalım ama sadece arşivinin taşınması için bir araştırma yaptım, 750 bin euro (15 milyon TL) gibi bir rakam telaffuz ediliyor. Bizim altından kalkabileceğimiz bir şey değil."

GÖNYELİ-ALAYKÖY BELEDİYESİ'NE TEŞEKKÜR

Serdar Denktaş, yıllardan sonra Gönyeli-Alayköy Belediyesi'nin temizlik ve bakım konusunu üstlendiğini belirterek, "Bu yıllardan sonra bizi memnun eden bir olay. Hüseyin Amcaoğlu’na teşekkür ederiz bu konuda." dedi.