Mescid-i Aksa olayları İsrail hükümetinde kriz yarattı

İsrail'de son dönemde artan şiddet olayları ve Mescid-i Aksa'da yaşanan gerilim nedeniyle koalisyon hükümeti krizin eşiğine geldi.

İsrail vatandaşı Filistinlilerin partisi Birleşik Arap Listesi'nin (Ra'am) hükümetteki üyeliğini geçici olarak askıya alması sonrası erken seçim tartışmaları tekrar gündemde.

Geçen yıl Benjamin Netanyahu'nun 12 yıllık kesintisiz yönetimine son veren İsrail Başbakanı Naftali Bennett ise 8 partiden oluşan koalisyonunu bir arada tutmaya çalışıyor.

Ra'am'ın dört milletvekilini geri çekme tehdidinin, koalisyon için şimdiye kadarki en ciddi sorunu oluşturduğu belirtiliyor.

Tel Aviv Üniversitesi'nden siyaset bilimi profesörü Emmanuel Navon, Mescid-i Aksa'da yaşanan sorununun koalisyonun "sınırlarını test ettiğini" söyledi.

Koalisyonun sağcı üyeleri, Filistinli göstericilere karşı sert "kanun ve düzen" yaklaşımı talep ediyor. Ancak ramazan ayında Mescid-i Aksa ve çevresinde 150'den fazla Filistinlinin yaralanması Ra'am ve Müslüman dünyasında öfkeye yol açtı.

"BÜYÜK BAŞ AĞRISI OLACAK"

Krize rağmen koalisyonun devam edebileceğini belirten Navon, "Bu (Bennett'in) üstesinden gelmek için büyük bir baş ağrısı olacak" dedi.

Navon, Birleşik Arap Listesi lideri Mansur Abbas'ın koalisyona katılarak büyük risk aldığını ancak seçmenine 'buna değdiğini göstermek için zamana ihtiyacı olduğunu" söyledi.

Abbas'ın "koalisyondan ayrılmakla hiçbir çıkarı olmadığının" altını çizen Navon, "ne Abbas'ın ne de hükümetteki herhangi birinin erken seçimlerden kazanacağı bir şey olmadığını" ifade etti.

Raam'ın ayrılması durumunda koalisyon, 56 sandalyeli bir azınlık hükümetine dönüşecek ve her yasayı geçirmek istediğinde muhalefet partileriyle anlaşma yapmaya zorlanacak.

"NETANYAHU SİYASETİ BIRAKIRSA YENİ İTTİFAK KURULABİLİR"

Bar-Ilan Üniversitesi'nden siyaset bilimi profesörü Shmuel Sandler, son gelişmelerin muhalefetin Knesset'i dağıtmaya ve üç yıl içinde beşinci kez yeni seçimleri tetiklemeye yetecek kadar oy toplama olasılığını artırabileceğini söyledi.

Ancak Sandler, Netanyahu'nun "hükümeti devirmek için çoğunluğu toplamayı başarsa bile, bunun yeni hükümeti kurmak için yeterli olmayacağını" kaydetti.

Bazı koalisyon üyeleri, yolsuzluktan yargılandığı için Netanyahu liderliğindeki bir yönetime katılmayı reddetmişti.

Netanyahu'nun siyaseti bırakması durumunda yeni bir ittifakın oluşmasının önünün açılabileceği belirtiliyor.

Sandler bu durumda "yeni seçimlere gitmeden yarın bir hükümetin kurulabileceğini" kaydetti.

NETANYAHU'DAN SAĞ HÜKÜMET ÇAĞRISI

Netanyahu, "İsrail vatandaşları için barış ve güvenliği sağlayacak güçlü bir sağ hükümeti kurmalıyız." açıklamasında bulundu.

İsrail Başbakanı Bennett, eski Başbakan Netanyahu'yu "Hamas karşısında başarısız olmakla" suçladı.

Bennett, sosyal medya aracılığıyla yaptığı açıklamada, ülkede 15 yıl Başbakanlık yapan Netanyahu'nun döneminde, "teröristlerin 1300 roket attığını, 1500 saldırı düzenlediğini, binlerce dönüm araziyi yaktığını, 238 İsrailliyi öldürdüğünü ve 1700 kişi yaraladığını" söyledi.

İsrail-Filistin coğrafyasında, Netanyahu'nun başbakanlık görevinde olduğu geçen yıl ramazanda yaşanan gerilimde, Yahudi ve Arap nüfusun yaşadığı bölgelerde toplumsal olaylar şiddet seviyesine varmıştı.

İsrail, geçen yıl ramazan ayında Gazze'ye 11 gün süren askeri operasyon düzenledi.

NE OLMUŞTU?

İsrail'de 8 partinin bir araya gelerek Haziran 2021'de oluşturduğu koalisyonda, ülke tarihinde bir ilk olarak İsrail vatandaşı Filistinlilerin temsilcisi partilerden Ra'am, 4 milletvekiliyle yer almıştı.

İsrail'de sağ siyasetçi Naftali Bennett'in başbakanlık koltuğunda oturduğu hükümette yer alan Ra'am Partisi, işgal altındaki topraklarda yaşayan Filistinliler ve İsrail vatandaşı Filistinliler tarafından koalisyonda rol aldığı için bazı durumlarda Filistin kamuoyunda eleştirilerin hedefi olmuştu.

İsrail güçleri 15 Nisan cuma gününün ardından Mescid-i Aksa'ya baskın düzenleyerek Filistinlileri zorla dışarı çıkarmış ve Aksa’nın kapılarını Filistinlilere kapatmıştı.