125 yıl sonra yeniden: Hicaz Demiryolu için tarihi imza

Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid’in girişimiyle 1900’de yapımına başlanan ve 1908’de hizmete giren Hicaz Demiryolu, 125 yıl sonra yeniden hayata geçiriliyor. Türkiye, Suriye ve Ürdün arasında imzalanan iş birliği protokolüyle, tarihi hattın yeniden inşası için resmi adımlar atıldı.

TARİHİ PROJE YENİDEN DOĞUYOR

İstanbul’dan başlayıp Şam ve Amman üzerinden Medine’ye uzanacak yeni hat, hac yolculuklarını daha güvenli ve ekonomik hale getirecek. Aynı zamanda Türkiye ile bölge ülkeleri arasında ticaret ve ulaştırma koridorlarını güçlendirecek. Yaklaşık 3 bin 200 kilometre uzunluğundaki İstanbul-Mekke rotasının ilk etapta 1700 kilometrelik bölümünün inşa edilmesi planlanıyor.

OSMANLI MİRASI

Hicaz Demiryolu, Sultan II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yılı anısına 1 Eylül 1900’de başlatılmış, 1464 kilometrelik Şam-Medine hattı tamamlanmıştı. Abdülhamid, Medine’deki Peygamber Kabrine saygı nedeniyle “rayların altına gül kokulu keçe döşenmesi” talimatıyla hattın maneviyatına ayrı bir önem vermişti. Birinci Dünya Savaşı sırasında sabotajlar ve İngilizlerin Arap kabilelerini kışkırtması sonucu hat işlevsiz hale gelmişti.

GÜNCEL ANLAŞMA

11 Eylül 2025’te Amman’da düzenlenen Türkiye-Suriye-Ürdün Teknik Toplantısı’nda ulaştırma alanında çok yönlü iş birliği mutabakatı sağlandı.

• Türkiye’nin desteğiyle Suriye’deki eksik 30 kilometrelik hattın tamamlanması kararlaştırıldı.
• Ürdün, lokomotif bakım-onarım ve işletme imkânlarını araştıracak, lokomotiflerini Şam’a kadar işletme ihtimalini inceleyecek.
• Üç ülke, demiryolu eğitimi ve teknik tecrübe paylaşımı yapmayı planlıyor.
• Ayrıca Türkiye ile Ürdün arasında Suriye üzerinden 13 yıl sonra yeniden karayolu taşımacılığı başlayacak.
• Türkiye’nin Akabe Limanı üzerinden Kızıldeniz’e erişimini artıracak ulaştırma koridorları da gündeme geldi.

SUUDİ ARABİSTAN DA DAHİL OLACAK

Projenin Ürdün’den Medine’ye uzanacak kısmı için Suudi Arabistan ile ayrıca protokol imzalanması planlanıyor. 2026’da inşasına başlanması beklenen hattın, inanç turizmi ve ticarette bölgeye yeni bir ivme kazandırması öngörülüyor.

"KOLAYLAŞTIRICI ÖNLEMLERDE GÖRÜŞ BİRLİĞİNE VARDIK"

Türkiye Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Hicaz Demiryolu hattına ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Türkiye'nin desteğiyle, Suriye Hicaz demiryollarının eksik 30 kilometrelik üst yapısının tamamlanması yönünde mutabakata varılırken, Ürdün tarafı da lokomotiflerin bakım-onarım ve işletilmesine yönelik teknik imkanları araştıracak. Kendi Hicaz Demiryolu lokomotiflerini Şam'a kadar işletme imkanını inceleyecek.

Uraloğlu ayrıca, orta ve uzun vadede Hicaz demiryollarından bağımsız olarak, üç ülkenin demiryolu alanında eğitim ile teknik tecrübe paylaşımı yapmayı planladıklarını aktardı.

"KOLAYLAŞTIRICI ÖNLEMLERDE GÖRÜŞ BİRLİĞİNE VARDIK"

Toplantının bir diğer önemli sonucunun ise Türkiye ile Ürdün arasında 13 yıl aranın ardından Suriye üzerinden yeniden karayolu taşımacılığının başlatılması olduğunu belirten Uraloğlu, "Üç ülke olarak karşılıklı karayolu geçişlerine ilişkin ulusal düzenlemeler çerçevesinde kolaylaştırıcı önlemler alma konusunda da görüş birliğine vardık." dedi.